Artykuł zaktualizowany 28/12/2025

Rozmrożone lody – czy można je bezpiecznie jeść?

Rozmrożone i ponownie zamrożone lody stanowią realne zagrożenie dla zdrowia ze względu na szybki rozwój bakterii chorobotwórczych. Spożycie takiego produktu może prowadzić do zatrucia pokarmowego, a w skrajnych przypadkach do poważnych powikłań jak zapalenie opon mózgowych czy posocznica. W tym artykule poznasz naukowe podstawy tego zjawiska, dowiesz się jak rozpoznać niebezpieczne lody i jakie zasady bezpieczeństwa stosować podczas zakupu i przechowywania ulubionego deseru.

Dlaczego rozmrażanie lodów jest niebezpieczne – spojrzenie naukowe

Lody to produkt mleczny o złożonym składzie, zawierający mleko, śmietanę, cukier, jaja i często owoce. W temperaturze niższej niż -18 stopni Celsjusza bakterie znajdują się w stanie uśpienia, porównywalnym do hibernacji niedźwiedzia zimą. Nie rozwijają się, nie namnażają, po prostu czekają na lepsze warunki.

Gdy temperatura wzrasta powyżej -12 stopni, szczególnie gdy lody osiągają temperaturę pokojową (około 20-25 stopni), następuje coś, co można porównać do gwałtownego przebudzenia. Bakterie, które do tej pory były nieaktywne, nagle otrzymują idealne warunki do rozwoju. Wyobraź sobie, że dajesz głodnym mikroorganizmom wszystko, czego potrzebują: wodę (z topniejącego lodu), cukier (naturalny składnik lodów) i białko (z mleka i jajek). To jak otwarcie restauracji z nielimitowanym bufet dla mikroskopijnych gości.

Badania opublikowane na platformie PubMed dokumentują, że w warunkach sprzyjających bakterie mogą podwoić swoją populację nawet co 20-30 minut. Oznacza to, że kilkaset bakterii obecnych w lodach może w ciągu kilku godzin przekształcić się w miliony kolonii zdolnych do wywołania zatrucia pokarmowego.

Trzy główne zagrożenia bakteryjne

Listeria monocytogenes – cichy zabójca

Listeria monocytogenes to szczególnie niebezpieczny drobnoustrój, ponieważ potrafi się rozwijać nawet w niskich temperaturach (około 4 stopni Celsjusza). Wyobraź sobie, że większość bakterii to żołnierze, którzy przy niskich temperaturach po prostu zamarzają i stają się bezradni. Listeria jest jak żołnierz w specjalnym kombinezie polarnym, który nadal może działać, gdy inni już dawno się poddali.

Badania wykazały, że Listeria może przetrwać w lodach przez wiele miesięcy, czekając na odpowiednią temperaturę do namnażania. Spożycie produktu zawierającego tę bakterię może prowadzić do listeriozy, choroby która dla osób z osłabionym układem odpornościowym, kobiet w ciąży, małych dzieci i osób starszych może zakończyć się tragicznie. W najcięższych przypadkach infekcja prowadzi do zapalenia opon mózgowych (poważne schorzenie centralnego układu nerwowego) lub posocznicy (zakażenie krwi).

Salmonella – klasyczny sprawca zatruć

Salmonella to bakteria z rodziny Enterobacteriaceae, która naturalnie występuje w jajach i mleku. Gdy lody zawierające te składniki zostaną rozmrożone i pozostawione w temperaturze pokojowej, Salmonella znajdująca się w produkcie otrzymuje sygnał do działania.

Wyobraź sobie, że bakterie to małe fabryczki, które w niskich temperaturach są wyłączone z prądu. Gdy temperatura wzrasta, prąd wraca i fabryki zaczynają produkcję na pełnych obrotach. W przypadku Salmonelli tą „produkcją” jest namnażanie i wytwarzanie toksyn. Salmonella może przetrwać w zamrożonych produktach przez wiele miesięcy, zachowując swoją chorobotwórczość.

Objawy zakażenia Salmonellą pojawiają się zwykle 6 do 72 godzin po spożyciu zakażonego produktu i obejmują intensywną biegunkę, wymioty, gorączkę i skurcze brzucha. Dla większości osób jest to bardzo nieprzyjemne, ale przemijające doświadczenie trwające 4 do 7 dni. Jednak u osób z osłabionym układem immunologicznym infekcja może przedostać się do krwiobiegu i wymagać natychmiastowej hospitalizacji.

Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) – produkujący toksyny

Gronkowiec złocisty to bakteria, która żyje na naszej skórze i w nosie u około 25 % zdrowych ludzi. Można ją porównać do normalnego mieszkańca naszego ciała, który zazwyczaj nie sprawia problemów. Problem pojawia się, gdy dostanie się do jedzenia i znajdzie odpowiednie warunki do rozwoju.

To, co czyni gronkowca szczególnie niebezpiecznym, to jego umiejętność produkowania enterotoksyn, czyli trucizn atakujących nasz układ pokarmowy. Te toksyny są niezwykle odporne na wysokie temperatury. Wyobraź sobie, że bakteria to mały chemik, który wytwarza trwały jad. Nawet jeśli zniszczysz samego chemika (bakterię), jego produkt (toksyna) nadal pozostaje aktywny.

Badania opublikowane w FEMS Microbiology Review dokumentują przypadki zatruć pokarmowych związanych ze spożyciem lodów zanieczyszczonych gronkowcem złocistym. Enterotoksyny gronkowca są tak odporne, że pasteryzacja (podgrzewanie do temperatury około 72 stopni Celsjusza) nie jest w stanie ich zniszczyć. Gronkowiec rozwija się w temperaturach od 7 do 48 stopni Celsjusza, co oznacza, że rozmrożone lody w temperaturze pokojowej to dla niego idealne środowisko.

Jak rozpoznać rozmrożone i ponownie zamrożone lody?

Istnieje kilka wyraźnych oznak, które pozwalają rozpoznać, że lody były wcześniej rozmrożone:

Warstwa szronu i lodu na opakowaniu

Gdy lody ulegają rozmrożeniu, woda z produktu częściowo paruje i kondensuje na wewnętrznej stronie opakowania. Po ponownym zamrożeniu tworzy się gruba, biała warstwa szronu lub lodu. To jak szklanka z zimną wodą w upalny dzień, która od zewnątrz pokrywa się kropelkami. Tutaj proces zachodzi od wewnątrz opakowania.

Zdeformowane opakowanie

Opakowanie lodów, które przechodziły cykle rozmrażania i zamrażania, często wygląda jak pomarszczone, zgniecione lub odkształcone. Jeśli pudełko lodów wygląda, jakby ktoś je mocno ścisnął, to znak ostrzegawczy.

Duże kryształki lodu w środku

Po otwarciu opakowania największym znakiem ostrzegawczym są duże, twarde kryształki lodu wewnątrz lodów lub na ich powierzchni. Prawidłowo przechowywane lody mają gładką, jednolitą strukturę bez twardych kawałków lodu. Wyobraź sobie różnicę między aksamitnym kremem a masą pełną kawałków szkła, to właśnie odczujesz, gdy napotkasz na duże kryształki w rozmrożonych i ponownie zamrożonych lodach.

Zmieniona konsystencja

Lody, które były rozmrożone, tracą swoją charakterystyczną kremowość. Proces produkcji lodów polega na bardzo precyzyjnym zamrażaniu z równoczesnym ubijaniem, co wprowadza do masy drobne pęcherzyki powietrza. Te pęcherzyki są odpowiedzialne za puszystą, aksamitną teksturę. Gdy lody się roztapiają, te pęcherzyki zanikają, a ponowne zamrożenie nie jest w stanie ich odtworzyć. Efekt końcowy to lody, które są twarde, zbite i niejednorodne, zamiast kremowe i gładkie.

Mechanizm wzrostu bakterii – co dzieje się podczas rozmrażania?

Kiedy lody są poprawnie przechowywane w temperaturze -18 stopni Celsjusza lub niższej, bakterie znajdują się w stanie latencji. Ich metabolizm jest praktycznie zatrzymany, porównywalnie do komputera w trybie hibernacji. Nie rozmnażają się, nie produkują toksyn, po prostu czekają.

Gdy temperatura wzrasta powyżej 4 stopni Celsjusza, bakterie „budzą się” i rozpoczynają aktywny metabolizm. W temperaturze pokojowej (20-25 stopni) bakterie patogenne mogą podwajać swoją liczbę co 20-30 minut. Oznacza to wykładniczy wzrost populacji. Na przykład, jeśli w lodach znajduje się początkowo 100 bakterii:

Po 30 minutach: 200 bakterii Po 1 godzinie: 400 bakterii Po 2 godzinach: 1 600 bakterii Po 3 godzinach: 6 400 bakterii Po 4 godzinach: 25 600 bakterii Po 6 godzinach: 409 600 bakterii

Zgodnie z wytycznymi opublikowanymi przez instytucje badające bezpieczeństwo żywności, do wywołania zatrucia pokarmowego potrzeba zazwyczaj populacji przekraczającej milion bakterii na gram produktu. W przypadku gronkowca złocistego, który produkuje toksyny, już populacja przekraczająca 100 000 komórek na gram może wytworzyć wystarczającą ilość enterotoksyny do wywołania objawów zatrucia.

Kluczowym punktem jest czas. Jeśli lody pozostają w temperaturze powyżej 4 stopni Celsjusza przez więcej niż 2 godziny, ryzyko wzrostu bakterii do niebezpiecznego poziomu znacząco wzrasta. FDA (Food and Drug Administration) w swoich wytycznych dotyczących bezpieczeństwa żywności wyraźnie wskazuje, że produkty łatwo psujące się nie powinny pozostawać w temperaturze pokojowej dłużej niż 2 godziny, a w temperaturze powyżej 30 stopni ten limit skraca się do 1 godziny.

Standardy temperatury według europejskich i międzynarodowych wytycznych

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz inne instytucje międzynarodowe ustaliły precyzyjne wytyczne dotyczące przechowywania produktów mrożonych, w tym lodów:

Temperatura przechowywania

Lody powinny być przechowywane w temperaturze -18 stopni Celsjusza lub niższej. To nie jest przypadkowa liczba. Badania wykazały, że w tej temperaturze wzrost bakterii jest całkowicie zahamowany, a sama struktura lodów pozostaje stabilna przez wiele miesięcy.

W temperaturze -18 stopni kryształki lodu w lodach pozostają małe i równomiernie rozproszone. To jak różnica między drobnym, jednorodnym pyłem śnieżnym a dużymi grudami śniegu. Gdy temperatura wzrasta do -12 stopni lub wyżej, małe kryształki zaczynają się łączyć w większe struktury, niszcząc kremową teksturę lodów.

Temperatura w sklepowych zamrażarkach

Przepisy europejskie wymagają, aby temperatura w sklepowych zamrażarkach nie przekraczała minus 12 stopni Celsjusza. Jednak zalecana temperatura optymalna to minus 18 stopni lub niższa. W praktyce wiele sklepów utrzymuje temperaturę około minus 20 do minus 24 stopni Celsjusza, aby zapewnić margines bezpieczeństwa na wypadek krótkotrwałych wahań (na przykład podczas otwierania drzwi zamrażarki).

Temperatura konsumpcji

Ciekawostką jest, że temperatura optymalna do jedzenia lodów to od minus 12 do minus 10 stopni Celsjusza. W tej temperaturze lody są na tyle miękkie, że łatwo się je nabiera, ale jednocześnie zachowują swoją strukturę. To wyjaśnia, dlaczego czasami wyciągamy lody z zamrażarki i są zbyt twarde do natychmiastowego zjedzenia, potrzebują kilku minut, aby lekko się rozgrzać.

Co się dzieje w trakcie transportu lodów ze sklepu do domu?

Transport lodów ze sklepu do domu to krytyczny moment, w którym produkt jest narażony na rozmrożenie. Latem, gdy temperatura zewnętrzna przekracza 25 stopni Celsjusza, lody w zwykłej torbie na zakupy mogą zacząć się rozmrażać już po 10-15 minutach.

Badania temperatury przeprowadzone przez różne instytucje pokazują, że w upalne dni temperatura wewnątrz samochodu może przekraczać 50 stopni Celsjusza. W takich warunkach lody mogą przejść od stanu mrożonego do częściowo płynnego w zaledwie 20-30 minut.

Dlatego eksperci zalecają:

• Używanie izolowanych toreb termicznych podczas transportu lodów. Takie torby działają jak termos, utrzymując niską temperaturę znacznie dłużej. To jak noszenie kurtki zimowej latem, wewnątrz jest chłodno mimo upału na zewnątrz.
• Planowanie zakupów tak, aby lody były ostatnim produktem dokładanym do koszyka. Nie ma sensu kupować lodów na początku dwugodzinnych zakupów.
• Natychmiastowe umieszczenie lodów w zamrażalniku po dotarciu do domu. Każda minuta zwłoki to czas, w którym temperatura lodów rośnie i bakterie mogą się aktywować.
• Unikanie robienia dodatkowych przystanków po zakupach. Jeśli masz lody w samochodzie, jedź prosto do domu.

Czy krótkotrwałe rozmrożenie jest dopuszczalne?

To pytanie pojawia się bardzo często. Jeśli lody lekko zmiękły podczas transportu ze sklepu, czy można je bezpiecznie ponownie zamrozić?

Odpowiedź zależy od stopnia rozmrożenia i czasu ekspozycji:

• Jeśli lody tylko lekko zmiękły (wciąż są zimne w dotyku, temperatura prawdopodobnie nie przekroczyła -5 stopni), a czas poza zamrażarką nie przekroczył 30 minut, ryzyko jest minimalne. Można je bezpiecznie ponownie zamrozić.
• Jeśli lody zaczęły wyraźnie topnieć, tworząc płynną warstwę lub całkowicie utraciły swoją stałą konsystencję, oznacza to, że temperatura wzrosła znacząco powyżej 0 stopni. W takim przypadku nie należy ich ponownie zamrażać.
• Jeśli lody pozostawały w temperaturze pokojowej przez więcej niż 2 godziny, kategorycznie zaleca ich wyrzucenie, niezależnie od ich wyglądu czy zapachu.

Mity i fakty o rozmrożonych lodach

Mit 1: Ponowne zamrożenie zabija bakterie

Fakt: Zamrażanie nie zabija bakterii, tylko zatrzymuje ich wzrost. Bakterie w stanie zamrożonym wchodzą w stan uśpienia, podobnie jak niektóre zwierzęta w hibernacji. Gdy temperatura ponownie wzrośnie, bakterie „budzą się” i kontynuują namnażanie. Badania opublikowane w czasopiśmie Food Microbiology potwierdzają, że bakterie takie jak Listeria monocytogenes i Salmonella mogą przetrwać w zamrożonych produktach przez wiele miesięcy, zachowując pełną zdolność do wywołania choroby po rozmrożeniu.

Mit 2: Jeśli lody dobrze wyglądają i pachną, są bezpieczne

Fakt: Bakterie chorobotwórcze w większości przypadków nie zmieniają wyglądu, zapachu ani smaku żywności. Możesz mieć lody, które wyglądają idealnie i smakują normalnie, a jednocześnie zawierają miliony bakterii zdolnych do wywołania zatrucia. To jak niewidoczny gaz w pokoju, nie możesz go zobaczyć ani poczuć, ale może być niebezpieczny.

Mit 3: Niewielka ilość bakterii nie zaszkodzi

Fakt: Dla większości bakterii chorobotwórczych istnieje minimalna dawka zakaźna, czyli najmniejsza liczba bakterii potrzebna do wywołania choroby. Dla Salmonelli wynosi ona zwykle od kilku tysięcy do miliona komórek, w zależności od szczepu i stanu zdrowia osoby. Dla Listerii monocytogenes dawka może być znacznie niższa, szczególnie u osób z osłabionym układem immunologicznym. Gronkowiec złocisty jest szczególnie podstępny, ponieważ produkuje toksyny. Wystarczy, że bakteria namnoży się do odpowiedniego poziomu, wytworzy toksynę, a następnie nawet jeśli bakteria zostanie zniszczona, toksyna pozostaje aktywna.

Mit 4: Lody premium są bezpieczniejsze od tanich

Fakt: Cena lodów nie ma bezpośredniego wpływu na bezpieczeństwo mikrobiologiczne po rozmrożeniu. Zarówno drogie lody premium, jak i tańsze wersje będą jednakowo podatne na wzrost bakterii, jeśli zostaną rozmrożone. Różnica może być w jakości składników i procesie produkcji, ale po rozmrożeniu wszystkie lody stają się potencjalnym pożywką dla bakterii.

Objawy zatrucia pokarmowego lodami

Zatrucie pokarmowe spowodowane spożyciem rozmrożonych i ponownie zamrożonych lodów może objawiać się w różny sposób, w zależności od typu bakterii:

Zatrucie Salmonellą

Objawy pojawiają się zwykle od 6 do 72 godzin po spożyciu i obejmują nagłą biegunkę (często z krwią), intensywne skurcze brzucha przypominające kolkę, wymioty, które mogą prowadzić do odwodnienia, gorączkę osiągającą nawet 39-40 stopni Celsjusza oraz ogólne osłabienie i bóle mięśni. U większości osób objawy ustępują samoczynnie w ciągu 4 do 7 dni, jednak u małych dzieci, osób starszych i z osłabionym układem immunologicznym infekcja może przedostać się do krwi i wymagać hospitalizacji oraz antybiotykoterapii.

Zatrucie Listerią

Listerioza ma zazwyczaj dłuższy okres inkubacji, od 3 dni do nawet 70 dni po spożyciu. Objawy mogą przypominać grypę: gorączka, bóle mięśni, nudności i biegunka. U osób z grup ryzyka (kobiety w ciąży, osoby starsze, z osłabionym układem immunologicznym) infekcja może prowadzić do poważnych powikłań jak zapalenie opon mózgowych (objawiające się silnym bólem głowy, sztywnością karku, światłowstrętem), posocznica (zakażenie krwi), poronienie lub przedwczesny poród u kobiet w ciąży oraz zapalenie wsierdzia (infekcja wewnętrznej błony serca).

Zatrucie toksyną gronkowca złocistego

Objawy pojawiają się bardzo szybko, zazwyczaj od 30 minut do 6 godzin po spożyciu. Charakteryzują się gwałtownymi wymiotami, które są dominującym objawem, intensywnymi skurczami żołądka, biegunką (zwykle bez gorączki, co odróżnia to zatrucie od innych infekcji bakteryjnych) oraz szybkim odwodnieniem spowodowanym utratą płynów. Większość osób wraca do zdrowia w ciągu 24-48 godzin, jednak silne odwodnienie może wymagać hospitalizacji i podawania płynów dożylnie.

Zasady bezpiecznego kupowania lodów

Aby zminimalizować ryzyko kupienia rozmrożonych lodów:

• Zawsze sprawdzaj temperaturę zamrażarki w sklepie. Jeśli nie ma widocznego termometru, możesz zaobserwować czy lody są twarde w dotyku. Jeśli łatwo dają się ugniatać przez opakowanie, temperatura może być zbyt wysoka.
• Wybieraj lody z tylnej części zamrażarki, gdzie temperatura jest najniższa i najbardziej stabilna. Przednia część zamrażarki, blisko drzwi, jest narażona na częste wahania temperatury za każdym razem, gdy ktoś otwiera zamrażarkę.
• Sprawdzaj opakowanie przed zakupem. Szukaj oznak rozmrożenia: grubej warstwy szronu, zdeformowanego opakowania, widocznych kropli wody wewnątrz opakowania lub pomarszczenia folii.
• Sprawdzaj datę przydatności do spożycia. Choć lody mogą być bezpieczne przez wiele miesięcy, świeższe produkty zazwyczaj były rzadziej narażone na wahania temperatury.
• Kupuj lody na końcu zakupów, tuż przed przejściem przez kasę. Im krócej lody są poza zamrażarką, tym lepiej.
• Używaj izolowanych toreb termicznych lub dodatkowych toreb papierowych jako izolacji podczas transportu do domu.
• W upalne dni rozważ użycie wkładów chłodzących lub suchego lodu w torbie termicznej dla dodatkowej ochrony.

Bezpieczne przechowywanie lodów w domu

Prawidłowe przechowywanie lodów w domowej zamrażarce jest kluczowe:

• Ustaw temperaturę zamrażarki na minus 18 stopni Celsjusza lub niżej. Większość domowych zamrażarek ma regulację temperatury, warto zainwestować w termometr do zamrażarki, aby mieć pewność.
• Przechowuj lody w głównej części zamrażarki, nigdy w drzwiach. Drzwi zamrażarki są najbardziej narażone na wahania temperatury ze względu na częste otwieranie.
• Po otwarciu opakowania, zabezpiecz powierzchnię lodów folią spożywczą lub papierem woskowanym bezpośrednio przyłożonym do lodów przed ponownym założeniem pokrywki. To minimalizuje kontakt z powietrzem i zmniejsza powstawanie kryształków lodu.
• Nie przechowuj lodów obok produktów o silnym zapachu, ponieważ lody łatwo wchłaniają obce aromaty. Wyobraź sobie lody o smaku… czosnku czy ryby. Niesmakowite, prawda?
• Spożyj lody w ciągu 1-2 miesięcy od zakupu dla optymalnej jakości. Choć lody mogą być bezpieczne znacznie dłużej, ich jakość sensoryczna (smak, tekstura) stopniowo się pogarsza.
• Po awarii prądu lub problemach z zamrażarką, sprawdź stan lodów. Jeśli są całkowicie roztopione lub zawierają duże ilości płynnej wody, wyrzuć je. Jeśli zachowały kryształki lodu i były zmrożone przez mniej niż 48 godzin (przy pełnej zamrażarce), można je uznać za bezpieczne do spożycia.

Alternatywa: domowe lody jako bezpieczniejsza opcja

Jeśli często martwisz się o jakość kupowanych lodów, rozważ przygotowanie lodów w domu. Domowa produkcja lodów daje pełną kontrolę nad składnikami i procesem przechowywania. Możesz używać pasteryzowanych składników, przechowywać lody w optymalnych warunkach i mieć pewność, że produkt nie przechodził cykli rozmrażania i zamrażania.

Podstawowa receptura domowych lodów zawiera pasteryzowane mleko, śmietanę, cukier i aromaty. Proces pasteryzacji domowej polega na podgrzaniu mieszanki do temperatury około 72-75 stopni Celsjusza przez 15 sekund, co eliminuje większość bakterii patogennych. Następnie mieszankę należy szybko schłodzić i natychmiast zamrozić.

Pamiętaj jednak, że domowe lody również wymagają właściwego przechowywania w temperaturze minus 18 stopni lub niższej i powinny być spożyte w ciągu 2-3 tygodni dla optymalnej jakości i bezpieczeństwa.

Podsumowanie

Rozmrożone i ponownie zamrożone lody stanowią realne zagrożenie dla zdrowia ze względu na możliwość szybkiego namnażania bakterii chorobotwórczych takich jak Listeria monocytogenes, Salmonella i Staphylococcus aureus. Bakterie te mogą pozostawać nieaktywne w zamrożonym produkcie, ale aktywują się podczas rozmrażania i namnażają do niebezpiecznych poziomów w ciągu kilku godzin.

Kluczowe zasady bezpieczeństwa obejmują kupowanie lodów przechowywanych w temperaturze minus 18 stopni Celsjusza lub niższej, sprawdzanie opakowania pod kątem oznak rozmrożenia (szron, kryształki lodu, deformacja), transport w izolowanych torbach i natychmiastowe umieszczenie w zamrażarce po dotarciu do domu.

Jeśli lody zostały rozmrożone do temperatury pokojowej lub pozostawały poza zamrażarką przez więcej niż 2 godziny, najbezpieczniej jest je wyrzucić. Ponowne zamrożenie nie zabija bakterii, tylko zatrzymuje ich wzrost, a wyprodukowane przez nie toksyny mogą pozostać aktywne nawet po ponownym zamrożeniu.

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z grup ryzyka: kobiety w ciąży, małe dzieci, osoby starsze i z osłabionym układem immunologicznym, ponieważ zatrucie pokarmowe w tych grupach może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

BIBLIOGRAFIA

1. Microbial assessment of pathogenic bacterial growth in ice cream and kulfa Publikacja: PubMed (PMID: 30351509) Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30351509/ 
2. Probiotic ice cream: viability of probiotic bacteria and sensory properties Publikacja: Annals of Microbiology (2011) Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s13213-010-0188-z 
3. Refreezing Melted Ice Cream and Food Poisoning Publikacja: Marjaan Group Link: https://marjaangroup.com/en/blog/refreezing-melted-ice-cream-and-food-poisoning 
4. Effect of storage temperature on quality of light and full-fat ice cream Publikacja: Journal of Dairy Science (2011) Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022030211001974 
5. Effect of Frozen Storage Temperature on the Quality of Premium Ice Cream Publikacja: Korean Journal of Food Science of Animal Resources (PMC) Link: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4726959/ 
6. Staphylococcus aureus food-poisoning outbreak associated with the consumption of ice-cream Publikacja: PubMed (PMID: 25033424) Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25033424/ 
7. Growth and production of enterotoxin A by Staphylococcus aureus in cream Publikacja: Journal of Dairy Science (1989) Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2592641/ 
8. Biofilm formation in an ice cream plant Publikacja: PubMed (PMID: 16779628) Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16779628/ 
9. Are You Storing Food Safely? Publikacja: U.S. Food and Drug Administration (FDA) Link: https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/are-you-storing-food-safely 
10. Tips on Storing & Handling Ice Cream Publikacja: International Dairy Foods Association (IDFA) Link: https://www.idfa.org/tips-on-storing-handling-ice-cream 
11. Guidance on date marking and related food information Publikacja: European Food Safety Authority (EFSA Journal, 2020) Link: https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2020.6306 
12. EFSA advises food suppliers on information for consumers Publikacja: European Food Safety Authority (2021) Link: https://www.efsa.europa.eu/en/news/efsa-advises-food-suppliers-information-consumers 
13. Staphylococcus aureus Publikacja: University of Nebraska-Lincoln, Food Science Link: https://food.unl.edu/staphylococcus-aureus 

Technolog żywności

Jan Antoniak – technolog żywności, audytor i doradca

Specjalizuję się w prawie żywnościowym, HACCP i etykietowaniu. Od lat pomagam firmom spożywczym wdrażać systemy jakości oraz zrozumieć wymagania przepisów. Na blogu dzielę się wiedzą w prosty, praktyczny sposób.
Audytor systemów bezpieczeństwa | Autor technologzywnosciradzi.pl

Dowiedz się więcej →