Najlepsze źródła antyoksydantów i ich działanie na organizm

CZAS CZYTANIA: 2 minuty

Tematowi antyoksydantów zwykle towarzyszy również stres oksydacyjny. Brak przeciwutleniaczy w organizmie prowadzi do nagromadzenia się wolnych rodników, a w konsekwencji – do szybszego starzenia się organizmu. Gdzie więc znaleźć antyoksydanty, które pozwolą cieszyć się młodością na dłużej? Odpowiadamy!

Czym są antyoksydanty?

Antyoksydanty (lub inaczej przeciwutleniacze) to w prostych słowach każda substancja, która powstrzymuje lub opóźnia proces utleniania. Z kolei jednym z głównych sprawców tych procesów w naszym organizmie są właśnie wspomniane wolne rodniki, które w nadmiarze prowadzą do tak zwanego stresu oksydacyjnego.

Powoduje on niszczenie lub szybsze starzenie się komórek, ale również choroby neurodegeneracyjne czy dysfunkcje układu krążenia. To dlatego tak duży nacisk kładziony jest na istotną rolę antyoksydantów. Gdzie je znaleźć?

Witaminy

Wśród witamin wyróżniamy kilka, które są antyoksydantami. To witaminy A, C i E. Ponieważ wszystkie z nich są witaminami egzogennymi (nie wytwarzanymi przez organizm), należy dbać o ich odpowiednią zawartość w diecie, spożywając zawierające je produkty. Do jadłospisu warto zatem dołączyć m.in. ryby (np. dorsza), aronię, dziką różę truskawki lub suplementować witaminy poprzez dedykowane preparaty.

Więcej o przeciwutleniających witaminach można przeczytać tutaj: Witaminy antyoksydacyjne: E, A, C i inne naturalne przeciwutleniacze. Jak wpływają na zdrowie?

Flawonoidy

To obejmująca około 8 tys. substancji grupa związków, występujących w roślinach. To właśnie one, ze wszystkich przeciwutleniaczy, są najczęściej obecne w żywności. Mają również największy potencjał antyoksydacyjny. Najbogatsze w nie są owoce jagodowe i różowate (truskawka, malina, poziomka).

Dodatkowo flawonoidy działają synergicznie z witaminami E i C, chroniąc układ krwionośny przed miażdżycą, a także zapobiegają wrzodom żołądka, wywołanym stresem, alkoholem lub lekami.

Resweratrol

Należy również do grupy polifenoli, podobnie jak flawonoidy. Ma właściwości hamujące utlenianie lipoprotein, agregację płytek oraz spowalnia aktywność enzymów oksydacyjnych, katalizujących reakcje ulteniania. Można znaleźć go w jagodach, orzeszkach ziemnych, a także w skórce ciemnych winogron.

Kurkumina

Kurkumina jest kolejnym polifenolem, stanowiącym barwnik kurkumy. Według badań działa szczególnie korzystnie na mózg i funkcje poznawcze, usprawnia również receptory insuliny w mózgu, poprawiając stan chorych na cukrzycę. Wykazuje również silne właściwości przeciwzapalne.

Koenzym Q10

Obecny przede wszystkim w podrobach, koenzym Q10 ma kluczową rolę w procesach energetycznych przebiegających w mitochondriach komórek. W formie ubichinonu jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni przed oksydacją błony komórkowe i lipoproteiny. Jego obecność zwiększa również skuteczność działania witaminy E. Występując w lipoproteinach krwi, ubichinol zmniejsza ryzyko miażdżycy.

ALA

Kwas α-liponowy to jeden z najsilniejszych antyoksydantów, chroniący przed stanami zapalnymi i odwracający niektóre procesy starzenia. Dodatkowo zwiększa wchłanianie i syntezę innych przeciwutleniaczy, takich jak witaminy C i E. Można znaleźć go przede wszystkim w zielonych warzywach, takich, jak szpinak, brokuły, brukselka czy groszek, ale również w ziemniakach i pomidorach.

Antyoksydanty to związki pozwalające cieszyć się lepszym zdrowiem i młodością na dłużej. Warto zatem uzupełnić dietę o produkty je zawierające, by zachować zdrowie i kondycję – nie tylko fizyczną, lecz i umysłową.

Bibliografia:

  1. Uniwersytet Jagielloński (bdw). Biochemia stresu oksydacyjnego. Pobrano z http://biotka.mol.uj.edu.pl/zbm/handouts/2010/AJ/stres_oksydacyjny/Wyklad-1-final.pdf. Data dostępu: 05/12/2022
  2. Rutkowski M, Grzegorczyk K & Malinowska K. (2010). Witaminy A, C, E- rola ich działania antyoksydacyjnego w prewencji ontogenezy. Probl Ter Monitor; 21(4): 251-257.
  3. Flieger J., Flieger W., Baj J., Maciejewski R. (2021). Antioxidants: Classification, Natural Sources, Activity/Capacity Measurements, and Usefulness for the Synthesis of Nanoparticles. MDPI, Materials. 14,4135. https://doi.org/10.3390/ma14154135
  4. Małgorzata Czaplińska, Jan Czepas, Krzysztof Gwoździński, Budowa, właściwości przeciwutleniające i przeciwnowotworowe flawonoidów, „Postępy Biochemii”, 58 (3), 2012, s. 235–244 [zarchiwizowane z adresu: http://www.postepybiochemii.pl/pdf/3_2012/235-244.pdf 2022-12-06]
  5. Kołodziejczyk, J.;  Wachowicz, B.Kurkumina jako naturalny antyoksydant chroniący układ krążenia.Katedra Biochemii Ogólnej, Uniwersytet Łódzki,Postępy Fitoterapii 2009 Vol.10 No.4 pp.239-244 ref.36
  6.  Bonakdar RA, Guarneri E. Coenzyme Q10. Am Fam Physician. 2005 Sep 15;72(6):1065-70. PMID: 16190504.