Płyn Lugola – co to jest i jak go używać?

Płyn Lugola, nazwany od francuskiego lekarza Jeana Lugola, który opracował go w 1829 roku, jest wodnym roztworem jodu czystego w jodku potasu. Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, która produkuje hormony wpływające na wiele procesów w organizmie, takich jak wzrost, rozwój, metabolizm czy odporność. Jodek potasu zwiększa rozpuszczalność jodu w wodzie i tworzy z nim kompleksowy jon trójjodkowy.

Kiedy stosować płyn Lugola?

Płyn Lugola ma szerokie zastosowanie w medycynie. Możesz go używać do:

• Dezynfekcji ran – ma działanie antyseptyczne i bakteriobójcze, dzięki czemu zapobiega zakażeniom i wspomaga gojenie się uszkodzonej skóry. Możesz stosować go do płukania ran, oparzeń, owrzodzeń, czyraków czy grzybicy skóry.
• Leczenia chorób tarczycy – może być podawany doustnie w celu leczenia nadczynności tarczycy, spowodowanej np. chorobą Gravesa-Basedowa, zapaleniem tarczycy lub guzem toksycznym. Płyn Lugola hamuje wydzielanie hormonów tarczycy i zmniejsza objętość gruczołu. Stosowany jest także przed operacją tarczycy, aby zmniejszyć ryzyko krwawienia.
• Diagnostyki chorób tarczycy – może być używany do badania czynności tarczycy poprzez pomiar poziomu jodu w moczu po podaniu preparatu. Może być także stosowany do barwienia tarczycy podczas badania ultrasonograficznego lub endoskopowego⁴.
• Profilaktyki przed radioaktywnym jodem – często jest przyjmowany w celu zapobiegania wchłanianiu radioaktywnego izotopu jodu 131 I, który może być uwalniany do atmosfery w wyniku awarii elektrowni jądrowej lub ataku terrorystycznego. Płyn Lugola zapewnia tarczycy wystarczającą ilość jodu, dzięki czemu blokuje wbudowywanie radioaktywnego jodu w hormony tarczycowe i zmniejsza ryzyko raka.

Jak stosować płyn Lugola?

Sposób stosowania płynu Lugola zależy od celu i dawki. Zazwyczaj jest dostępny w stężeniu 1%, 2% lub 5%. Przed użyciem należy skonsultować się z lekarzem, który określi odpowiednią dawkę i czas trwania leczenia. Ogólne zasady stosowania to:

• Do użytku zewnętrznego – należy nanieść go na czystą i suchą skórę za pomocą wacika, gazika lub strzykawki. Można go stosować kilka razy dziennie, w zależności od stanu rany. Nie należy stosować płynu Lugola na duże powierzchnie skóry, ponieważ może to prowadzić do nadmiernego wchłaniania jodu i zaburzeń tarczycy.
• Do użytku wewnętrznego – płyn Lugola należy przyjmować doustnie, popijając dużą ilością wody. Można go dodać do soku, mleka lub jogurtu, aby zmniejszyć nieprzyjemny smak i podrażnienie błony śluzowej. Nie należy przyjmować go na czczo, ponieważ może to powodować nudności, wymioty lub biegunkę. Dawkę i częstotliwość przyjmowania należy dostosować do indywidualnych potrzeb i zaleceń lekarza.

Czy płyn Lugola jest bezpieczny?

Płyn Lugola jest bezpieczny, jeśli go stosujemy zgodnie z zaleceniami lekarza i w odpowiednich dawkach. Jednak może powodować pewne skutki uboczne, takie jak:

• Podrażnienie skóry – może wywoływać reakcje alergiczne, wysypkę, świąd, zaczerwienienie, pieczenie lub suchość skóry. W takim przypadku należy przerwać stosowanie i skontaktować się z lekarzem.
• Zaburzenia tarczycy – może wpływać na czynność tarczycy, zarówno w kierunku nadczynności, jak i niedoczynności. Nadmierna ilość jodu może hamować produkcję hormonów tarczycy i prowadzić do objawów niedoczynności, takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, wypadanie włosów, suchość skóry, zaparcia, depresja czy nietolerancja zimna. Zbyt mała ilość jodu może pobudzać produkcję hormonów tarczycy i powodować objawy nadczynności, takie jak nerwowość, utrata masy ciała, nadmierne pocenie się, drżenie rąk, kołatanie serca, biegunka, bezsenność czy wytrzeszcz oczu. Dlatego należy regularnie kontrolować poziom hormonów tarczycy i dostosowywać dawkę płynu pod nadzorem lekarza.
• Zatrucie jodem – może być dla ciebie toksyczny, jeśli go przyjmujesz w zbyt dużych ilościach lub przez zbyt długi czas. Zatrucie jodem może objawiać się bólem brzucha, wymiotami, biegunką, gorączką, dusznością, obrzękiem krtani, sinicą, zaburzeniami rytmu serca, drgawkami, śpiączką lub śmiercią. W przypadku podejrzenia zatrucia jodem należy natychmiast wezwać pomoc medyczną i podać osobie poszkodowanej mleko lub skrobię, aby zneutralizować jod.

Kiedy nie stosować płynu Lugola?