SPIS TREŚCI
Beri-Beri to potencjalnie groźna choroba wywołana niedoborem witaminy B1, znanej także jako tiamina. Ta choroba charakteryzuje się różnymi objawami i jest bardziej powszechna w regionach o ograniczonym dostępie do produktów wzbogaconych w witaminy. W tym artykule zgłębimy różne aspekty tej choroby, włączając w to przyczyny, objawy i środki zapobiegawcze.
Czym jest Beri-Beri?
To stan spowodowany brakiem witaminy B1 (tiamina). Występuje głównie w regionach, gdzie dieta opiera się głównie na białym ryżu lub bardzo przetworzonych węglowodanach. Wyróżniamy dwa główne typy:
Mokre Beri-Beri
Ta forma wpływa głównie na serce i układ krążenia, co może prowadzić do niewydolności serca.
Objawy Mokrego:
- Przyśpieszone bicie serca.
- Obrzęk dolnych nóg.
- W ciężkich przypadkach, niewydolność serca.
Suchy Beri-Beri
Uszkadza układ nerwowy, co skutkuje osłabieniem siły mięśni, paraliżem mięśni i różnymi objawami neurologicznymi.
Objawy Suchego:
- Osłabienie mięśni, zwłaszcza w dolnych kończynach.
- Mrowienie lub utrata czucia w stopach i rękach.
- Ból.
- Zamieszanie umysłowe.
- Trudności w mówieniu.
- Wymioty.
- Mimowolne ruchy oczu.
- Paraliż.
W ciężkich przypadkach niedobór witaminy B1 może być związane z zespołem Wernicke-Korsakoff, prowadzącym do utraty pamięci, dezorientacji i problemów ze wzrokiem.
Przyczyny Beri-Beri:
Główną przyczyną jest dieta uboga w tiaminę. Choroba ta jest rzadka w regionach, gdzie dostępne są produkty wzbogacone w witaminy.
Dla osób zagrożonych niedoborem witaminy B1 mogą być istotne również inne czynniki, takie jak:
- Nadużywanie alkoholu, co może utrudniać wchłanianie i przechowywanie tiaminy przez organizm.
- Genetyczny, rzadka choroba uniemożliwiająca organizmowi wchłanianie tiaminy.
- Nadczynność tarczycy.
- Nadmierne mdłości i wymioty w okresie ciąży (hiperemezis ciężarnych).
- Chirurgia bariatryczna.
- AIDS.
- Długotrwała biegunka lub stosowanie moczopędów (leków zwiększających ilość moczu).
- Dializa nerek.
- Niedożywienie.
- Cukrzyca.
- Karmiące matki potrzebują codziennego spożycia tiaminy. Niemowlęta karmione mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym o niskiej zawartości tiaminy są zagrożone niedoborem tej witaminy.
- Niedobór tiaminy jest częstszy u pacjentów onkologicznych. Ograniczające diety, zaburzenia odżywiania i choroba zapalna jelit również mogą prowadzić do niedoboru tiaminy.
Jak zdiagnozować niedobór witaminy B1?
Aby zdiagnozować beri-beri, konieczne są badania medyczne, które określą poziom tiaminy w organizmie. Lekarz przeprowadzi także badanie neurologiczne w celu zidentyfikowania zaburzeń koordynacji ruchów, trudności w chodzeniu, opadających powiek i osłabionych odruchów. Osoby w zaawansowanym stadium mogą wykazywać utratę pamięci, dezorientację lub omamy.
Badanie fizyczne pozwoli również lekarzowi wykryć ewentualne problemy sercowe, takie jak przyspieszone bicie serca, obrzęk nóg czy trudności w oddychaniu, które są jego objawami.
Leczenie Beri-Beri:
Beri-beri można łatwo leczyć przy pomocy suplementów tiaminy. Lekarz może przepisać zastrzyki lub tabletki z tiaminą. W przypadkach ciężkich, konieczna może być infuzja tiaminy pod nadzorem specjalisty medycznego. Postęp leczenia monitoruje się za pomocą badań krwi w celu oceny wchłaniania witaminy.
Jak zapobiegać niedoborowi witaminy B1?
Aby zapobiec beri-beri, ważne jest spożywanie zrównoważonej diety bogatej w tiaminę. Produkty zawierające tiaminę to m.in.:
- Rośliny strączkowe.
- Nasiona.
- Mięso.
- Ryby.
- Pełnoziarniste produkty zbożowe.
- Orzechy.
- Nabiał.
- Niektóre warzywa, takie jak szparagi, dynia, brukselka, szpinak i liście buraka.
- Produkty śniadaniowe wzbogacone w tiaminę.
Warto również pamiętać, że obróbka termiczna lub przetwarzanie żywności może zmniejszyć jej zawartość tiaminy.
Ograniczanie spożycia alkoholu pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju beri-beri. Osoby cierpiące na zaburzenia związane z nadużywaniem alkoholu powinny regularnie poddawać się badaniom medycznym w celu sprawdzenia poziomu witaminy B1.
Co dalej po diagnozie niedoboru witaminy B1?
Jeśli beri-beri zostanie zdiagnozowane i leczone we wczesnych stadium, perspektywy są dobre. Uszkodzenia nerwów i serca w wyniku niedoboru są zazwyczaj odwracalne, jeśli choroba zostanie wykryta we wczesnym stadium. Poprawa stanu zdrowia jest często szybka po rozpoczęciu leczenia.
Jeśli niedobór ewoluuje w zespół Wernicke-Korsakoff, perspektywy są mniej korzystne. Chociaż leczenie może łagodzić objawy encefalopatii Wernickiego, uszkodzenia mózgu związane z zespołem Korsakoffa są często trwałe.
Zachowanie zdrowej diety, bogatej w składniki odżywcze, jest kluczowe dla zdrowia. W przypadku podejrzenia niedoboru witaminy B1 lub potrzeby porady dotyczącej zdrowej diety, warto skonsultować się z lekarzem.