SPIS TREŚCI
Pandan, znany również jako pandanowiec, to tropikalna roślina ceniona głównie za swoje długie, podobne do ostrza liście. To popularny składnik wielu potraw na Sri Lance, Tajlandii i innych krajach Południowej Azji. Pandan można znaleźć w specjalistycznych sklepach na całym świecie. Jej liście są sprzedawane zarówno mrożone, jak i świeże i mają długość od 30 do 51 cm, w zależności od odmiany.
Istnieje ponad 600 gatunków pandanu, choć nie wszystkie liście są jadalne – to zależy od podgatunku. Wszystkie mogą być używane do produkcji ekstraktów, naparów lub dodawane do dań ryżowych dla aromatu. Niektóre gatunki, takie jak te rosnące w Indiach (Pandan odoratissimus) i na Filipinach (Pandan tectorius), produkuje jadalne owoce przypominające duże, czerwono-pomarańczowe szyszki.
Produkty i zastosowania pandanu
Owoce i liście pandanu mają szeroki zakres zastosowań kulinarnych. Liście często są gotowane, wyciskane na sok lub używane do owijania mięsa, podczas gdy owoce można jeść surowe lub przygotowywać z nich marmoladę. Pandan jest również gotowany i mielony na pastę, która jest bogatym źródłem składników odżywczych i stanowi podstawę kuchni w kilku częściach świata.
Liście pandanu są mielone, aby uzyskać esencję o szmaragdowym kolorze. Im starszy liść, tym ciemniejszy kolor i głębszy smak. Co więcej, proszek z liści pandanu jest używany do nadawania smaku zarówno potrawom słonym, jak i słodkim. Jego smak opisuje się jako trawiast0- waniliowy z nutą kokosu.
Ponadto, pandan od dawna jest wykorzystywany w medycynie ajurwedyjskiej do leczenia zaparć, wrzodów i objawów przypominających przeziębienie lub grypę.
Składniki odżywcze pandanu
Pasta pandanowa jest bogatym źródłem beta-karotenu, prekursora witaminy A. Porcja 100 gramów może dostarczyć od 43 do 80% dziennego zapotrzebowania, choć dokładna ilość może się różnić w zależności od odmiany. Najbogatszym źródłem są odmiany, które owocują głęboko żółtymi lub pomarańczowymi owocami. Witamina A jest ważna dla zdrowia oczu oraz układu odpornościowego.
Pasta jest również bogata w żelazo, co jest nietypowe dla produktu owocowego. Żelazo pomaga w zapobieganiu niedoborom i wspomaga prawidłową krążenie krwi i dostarczanie tlenu.
Surowy owoc pandanu ma niższą zawartość kalorii, ale jest dobrym źródłem błonnika, co jest ważne dla utrzymania optymalnego zdrowia jelit.
Korzyści zdrowotne pandanu
Chociaż korzyści zdrowotne pandanu nie są jeszcze w pełni zrozumiane i wymagają dalszych badań, istnieją pewne potencjalne korzyści zdrowotne, które można przypisać tej roślinie. Oto niektóre z nich:
- Może pomagać w zarządzaniu poziomem cukru we krwi: Badania sugerują, że pandan może pomóc w regulacji poziomu glukozy we krwi. Badanie wykazało, że spożywanie herbaty z liści Pandanus amaryllifolius pomagało w lepszym powrocie do normy po standardowym teście cukrowym. To sugeruje, że pandan może mieć potencjał w stabilizacji poziomu cukru we krwi.
- Może pomóc w łagodzeniu bólu stawów: W medycynie ajurwedyjskiej olej kokosowy infuzowany liśćmi pandanu jest stosowany miejscowo, aby złagodzić bóle stawów. Może to być związane z olejem zawartym w liściach pandanu, który może mieć właściwości przeciwzapalne. Jednak badania są ograniczone do tych na zwierzętach, więc potrzebne są dalsze testy nad wpływem pandanu na ludzi.
- Może poprawić higienę jamy ustnej: Żucie liści pandanu może pomóc w odświeżeniu oddechu ze względu na ich przyjemny aromat. Niektóre tradycyjne praktyki medycyny wschodniej wykorzystują tę technikę do zatrzymywania krwawienia dziąseł.
- Bogactwo beta-karotenu: Pasta z pandanu jest bogata w beta-karoten, który jest prekursorem witaminy A. Witamina A jest niezbędna dla zdrowia oczu i układu odpornościowego.
- Bogactwo żelaza: Pandan jest niezwykłym źródłem żelaza w kontekście produktów owocowych. Żelazo jest istotne dla zapobiegania niedokrwistości z niedoboru żelaza oraz dla prawidłowego krążenia krwi i transportu tlenu.
Należy jednak pamiętać, że większość badań nad korzyściami zdrowotnymi pandanu jest ograniczona lub opiera się na tradycyjnym wykorzystaniu tej rośliny w medycynie wschodniej.
Jak używać pandan?
Pandan może być używany zarówno w daniach słodkich, jak i słonych. Oto kilka sposobów, w jaki można używać pandanu:
- Liście pandanu:
- Steaming: Pandanowe liście można używać do owijania mięsa lub ryby przed gotowaniem na parze. Dzięki temu mięso nabiera subtelnego aromatu.
- Gotowanie w potrawach: Liście pandanu można również dodać bezpośrednio do potraw, takich jak zupy, curry, ryż czy deserów. Wystarczy przekroić liście na pół, aby uwolnić ich smak i aromat.
- Pandanowy ekstrakt lub esencja:
- Do deserów: Ekstrakt jest często używany do nadawania deserom smaku i koloru. Możesz dodać go do ciast, lodów, puddingów i innych słodkich przysmaków.
- Do napojów: Ekstrakt może być również używany do aromatyzowania napojów, takich jak napoje mleczne, koktajle i herbaty.
- Pandanowy proszek:
- Do wypieków: Proszek może być dodawany do ciast, placków, muffinek i innych wypieków, aby nadawać im smak i kolor.
- Do deserów: Możesz również używać pandanowego proszku do przygotowywania kremów, puddingu i innych słodkich deserów.
- Mieszanka z mlekiem kokosowym:
- Nasi lemak: Pandanowy ekstrakt jest często mieszany z mlekiem kokosowym i parzonym ryżem, aby stworzyć popularne danie o nazwie “nasi lemak” z Malezji. Jest to smaczne i aromatyczne danie, które może być podawane z różnymi dodatkami, takimi jak jajka, orzeszki ziemne, kurczak czy krewetki.
- Soki i napoje:
- Napój z pandanu: Możesz wycisnąć sok z liści pandanu i używać go do przygotowywania napojów o przyjemnym aromacie i smaku. Możesz dodać trochę cukru lub syropu, aby nadać mu słodki smak.
- Pandanowe lody i sorbety:
- Desery mrożone: Pandan jest popularnym składnikiem przy przygotowywaniu lodów, sorbetów i innych deserów mrożonych. Jego smak nadaje się doskonale do przyjemnych i orzeźwiających deserów.
Pamiętaj, że pandan ma intensywny smak, dlatego zwykle używa się go w umiarkowanych ilościach. Smak pandanu jest opisany jako trawiasty z nutą kokosa i wanilii. Możesz eksperymentować z różnymi przepisami i kreatywnie dodawać pandan do swoich ulubionych potraw, aby cieszyć się jego wyjątkowym smakiem i aromatem.
Podsumowanie
Pandan to wszechstronna roślina z różnymi zastosowaniami kulinarnymi i leczniczymi w krajach Południowej i Południowo-Wschodniej Azji. Może pomóc w obniżeniu poziomu cukru we krwi i złagodzeniu bólu stawów, choć potrzebne są dalsze badania.
Owoce i pachnące, kolczaste liście są szeroko spożywane i używane w licznych daniach, nadając im charakterystyczny kolor i kwiatowe nuty wanilii. Jeśli pandan nie jest dostępny w Twojej okolicy, poszukaj proszku, ekstraktu lub mrożonych liści pandanu.