SPIS TREŚCI
Kiedy pszczoły łączą żywicę z drzew z własnymi wydzielinami i woskiem pszczelim, tworzą lepki, zielonkawo-brązowy produkt, który służy jako powłoka do budowy uli. To jest propolis, czyli „klej pszczeli”.
Co to jest propolis?
Czy wiesz, że miód nie jest jedynym produktem wytwarzanym przez pszczoły? Pszczoły produkują również związek zwany propolisem z żywicy drzew iglastych lub wiecznie zielonych.
Tysiące lat temu starożytne cywilizacje wykorzystywały go ze względu na jego właściwości lecznicze. Grecy używali go do leczenia ropni. Asyryjczycy nakładali go na rany i guzy, aby zwalczać infekcje i wspomagać proces gojenia. Egipcjanie używali go do balsamowania mumii.
Skład propolisu może się różnić w zależności od rejonu oraz tego, do jakich drzew i kwiatów mają dostęp. Na przykład ten z Europy nie będzie miał takiego samego składu chemicznego jak z Brazylii. Może to utrudnić wyciągnięcie ogólnych wniosków na temat korzyści zdrowotnych.
Oto, co musisz wiedzieć o rzekomych korzyściach płynących z propolisu, a także o możliwych zagrożeniach dla bezpieczeństwa, które należy rozważyć przed wypróbowaniem tego suplementu.
Lecznicze związki w propolisie
Naukowcy zidentyfikowali w propolisie ponad 500 związków. Większość z tych związków to formy polifenoli. Polifenole to przeciwutleniacze, które zwalczają choroby i uszkodzenia organizmu. W szczególności zawiera polifenole zwane flawonoidami. Flawonoidy są produkowane w roślinach jako forma ochrony. Są powszechnie spotykane w żywności, o której mówi się, że ma właściwości przeciwutleniające, w tym:
Zawiera również inne potencjalne związki lecznicze, takie jak aminokwasy, witaminy A, C i E, a także minerały, takie jak potas i magnez. Inne składniki naturalnie występujące w propolisie to pyłek, wosk i żywica.
Na co pomaga propolis? 
Uważa się, że propolis ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwutleniające i przeciwzapalne. Badania sugerują, że może to przekładać się na następujące korzyści:
Pomaga leczyć rany
Propolis zawiera specjalny związek o nazwie pinocembryna, flawonoid, który działa przeciwgrzybiczo. Te właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe sprawiają, że jest pomocny w leczeniu ran, takich jak oparzenia.
W jednym z przeglądów badań zauważono również, że propolis może pomóc stymulować produkcję kolagenu w skórze, co może dodatkowo wspomagać gojenie się ran.
Leczy opryszczkę i opryszczkę narządów płciowych
Maści zawierające 3% propolisu, mogą przyspieszyć czas gojenia i zmniejszyć objawy zarówno opryszczki, jak i opryszczki narządów płciowych.
Jedno badanie wykazało, że miejscowe stosowanie propolisu trzy razy dziennie pomogło wyleczyć opryszczkę szybciej niż brak leczenia. Naukowcy odkryli, że krem nie tylko zmniejsza ilość wirusa opryszczki obecnego w ciele człowieka, ale także chroni organizm przed przyszłymi wypryskami opryszczki.
Leczy infekcje jamy ustnej
Kolejny przegląd badań wykazał, że propolis może również pomóc w leczeniu infekcji jamy ustnej i gardła, a także próchnicy zębów. W tym przypadku naukowcy sugerują, że działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne produktu może potencjalnie odgrywać rolę w ogólnej ochronie zdrowia jamy ustnej.
Odgrywa rolę w leczeniu nowotworów
Sugeruje się, że propolis odgrywa również rolę w leczeniu niektórych nowotworów. Według jednego badania z 2021 r. propolis może:
- powstrzymują namnażanie się komórek nowotworowych
- zmniejszyć prawdopodobieństwo, że komórki staną się nowotworowe
- blokują szlaki, które powstrzymują komórki rakowe przed wzajemnym przekazywaniem sygnałów
- zmniejszyć skutki uboczne niektórych metod leczenia raka, takich jak chemioterapia i radioterapia
Naukowcy zasugerowali również, że propolis może być terapią uzupełniającą – ale nie jedyną – w leczeniu raka.
Zmniejsza ryzyko chorób
Badania sugerują, że niektóre przeciwutleniające działanie propolisu może mieć potencjalne korzyści sercowo-naczyniowe, neurologiczne i przeciwcukrzycowe.
Według jednego z przeglądów pokarmy i suplementy bogate w polifenole, takie jak propolis, mogą zmniejszać ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu, chorób serca i udaru mózgu. Zauważono również, że może mieć działanie neuroprotekcyjne przeciwko stwardnieniu rozsianemu (MS), chorobie Parkinsona i demencji.
Jednak, podobnie jak w przypadku innych rzekomych korzyści propolisu, potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić, gdzie takie suplementy mogą pomóc w zapobieganiu zaburzeniom neurologicznym.
Ponadto przegląd z 2022 r. sugeruje, że może mieć również wpływ na zapobieganie i leczenie cukrzycy typu 2. Uważa się, że zawarte w nim flawonoidy mogą potencjalnie pomóc w kontrolowaniu uwalniania insuliny.
Jednak nie jest jasne, czy sam propolis może przynieść którąkolwiek z powyższych korzyści, a jeśli tak, to w jakich dawkach.
Czy propolis uczula?
Nie ma jeszcze wystarczających dowodów, aby określić, czy produkty propolisowe są bezpieczne i mogą powodować działania niepożądane.
Jeśli masz alergię na miód lub pszczoły, prawdopodobnie zareagujesz również na produkty zawierające propolis. Sam może również powodować własną reakcję alergiczną, gdy jest używany przez długi czas. Alergie na pyłki mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej.
Porozmawiaj z lekarzem przed dodaniem propolisu do swojego planu leczenia, zwłaszcza jeśli masz alergie lub astmę. Powiadom go także, jeśli obecnie przyjmujesz jakiekolwiek leki lub inne suplementy.
Gdzie kupić propolis?
Propolis można kupić w aptekach lub sklepach ze zdrową żywnością. Formy miejscowe obejmują kremy, maści i płyny. Można go również przyjmować doustnie i występuje w postaci tabletek, płynnego ekstraktu i kapsułek.
Obecnie nie ma medycznie zalecanej dawki, ponieważ potrzebne są dalsze badania. Producenci mogą sugerować dawkę na etykiecie produktu. Zapytaj lekarza, czy propolis jest dla ciebie bezpieczny przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów.