Czy jajka wiejskie są zdrowsze? Co mówią badania naukowe

Wielu z nas uważa, że jajka wiejskie są zdrowsze i smaczniejsze niż te kupowane w sklepie. Kojarzą się z naturalnym chowem, lepszym jedzeniem dla kur i świeżością. Ale czy te przekonania mają podstawy naukowe?

W tym artykule zebraliśmy rzetelne badania naukowe, które porównały jajka z gospodarstw wiejskich i przemysłowych. Sprawdzimy, które z nich mają lepszy skład odżywczy, smak i zapach oraz czy są bezpieczne.

1. Skład odżywczy – czy wiejskie jajka są bogatsze?

Więcej zdrowych tłuszczów

Jajka z chowu przydomowego mogą zawierać więcej kwasów tłuszczowych omega‑3, które są ważne dla zdrowia serca i mózgu. W jednym z badań porównano jaja z wiejskiego chowu z tymi z ferm. Okazało się, że jaja wiejskie mają więcej DHA i ALA (zdrowych tłuszczów) i mniej niekorzystnych omega‑6. Stosunek omega-6 do omega-3 był nawet ponad dwukrotnie lepszy (Kiani & Gharooni, 2016).

Więcej witamin i mikroelementów

Jajka z gospodarstw domowych mogą zawierać też więcej:

• Witaminy D3 i E, ważnych dla odporności i skóry (González-Salcedo et al., 2024),
• Cynku, selenu, magnezu, które wspierają układ nerwowy, mięśnie i metabolizm (Kiczorowska et al., 2015).

Ale trzeba pamiętać: wszystko zależy od diety kur. Jeśli kury jedzą paszę ubogą w składniki odżywcze lub tylko resztki z gospodarstwa, te wartości mogą być niższe.

2. Smak i zapach – różnice organoleptyczne

Badania przeprowadzone w różnych krajach pokazują, że ludzie częściej wybierają jajka wiejskie ze względu na smak i wygląd.

• W Chile badano, które jajka są najsmaczniejsze. Najlepiej oceniono jajka z gospodarstw rodzinnych – miały intensywniejszy kolor żółtka, lepszy zapach i smak niż jaja sklepowe (Berkhoff et al., 2020).
• W Chinach porównano smak jaj różnych ras kur. Jaja z kur wiejskich były bardziej „mleczne”, kremowe i miały lepszą teksturę niż jaja z ferm przemysłowych (Gao et al., 2022).
• W Indiach oceniono jaja od kur karmionych domowym jedzeniem. Okazało się, że były bardziej aromatyczne i lepiej oceniane sensorycznie niż jaja od kur karmionych tylko paszą (Turkish J. Vet. Sci., 2021).

3. Bezpieczeństwo – czy jajka wiejskie są bardziej ryzykowne?

To jeden z najważniejszych punktów. Choć jajka wiejskie często są lepsze w smaku i składzie, mogą być mniej bezpieczne, jeśli chodzi o bakterie i czystość.

Zanieczyszczenia bakteryjne

• W badaniu z Indii aż 26% jaj z małych gospodarstw było zakażonych bakterią Salmonella, która może powodować poważne zatrucia pokarmowe (Srivastava et al., 2024).
• Podobne wyniki uzyskano w Etiopii – jaja z wiejskich gospodarstw miały większe ryzyko skażenia niż jaja przemysłowe (Assefa et al., 2011).
• W Belgii badano czystość jaj na rynku. Jaja z certyfikowanych ferm były lepiej myte, przechowywane i zabezpieczone przed zakażeniem, co zmniejsza ryzyko (Reu et al., 2009).

4. Podsumowanie – które jajka wybrać?

5. Jak wybierać jajka?

• Jeśli kupujesz jajka wiejskie – zapytaj o warunki chowu, czym karmione są kury i czy jaja były przechowywane w chłodzie.
• W sklepie szukaj jaj oznaczonych jako „0” lub „1” – pochodzą od kur z wolnego wybiegu lub z chowu ekologicznego.
• Nie sugeruj się kolorem skorupki – to nie ma wpływu na skład ani smak.

Wnioski końcowe

Czy jajka wiejskie są zdrowsze? Czasem tak, ale nie zawsze. Z punktu widzenia składu i smaku – mogą być lepsze. Ale jeśli nie pochodzą z zaufanego źródła, niosą większe ryzyko bakterii. Warto wiedzieć, od kogo pochodzą, czym były karmione kury i czy jaja były właściwie przechowywane.

Technolog żywności

Jan Antoniak – technolog żywności, audytor i doradca

Specjalizuję się w prawie żywnościowym, HACCP i etykietowaniu. Od lat pomagam firmom spożywczym wdrażać systemy jakości oraz zrozumieć wymagania przepisów. Na blogu dzielę się wiedzą w prosty, praktyczny sposób.
Audytor systemów bezpieczeństwa | Autor technologzywnosciradzi.pl

Dowiedz się więcej →