SPIS TREŚCI
Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego zwierząt jest bardzo ważne dla rolników, hodowców i weterynarzy, którzy pracują ze zwierzętami. Niestety zwierzęta mogą zachorować i wymagać leczenia, podobnie jak ludzie. Stosowanie antybiotyków pomaga w utrzymaniu zdrowia zwierząt, ale ich stosowanie jest ograniczone w celu powstrzymania występowania bakterii opornych na antybiotyki, co może stanowić problem dla zwierząt i ludzi.
Niestety istnieje także drugi bardziej nieetyczny cel podawania antybiotyków, czyli stymulacja wzrostu zwierząt.
Poniżej przedstawiam typowe pytania i odpowiedzi dotyczące stosowania antybiotyków u zwierząt hodowlanych i oporności na antybiotyki.
Czym są antybiotyki i dlaczego są podawane?
Antybiotyk to lek stosowany do niszczenia bakterii, które mogą być źródłem infekcji i chorób. Leki te były stosowane przez całe dziesięciolecia dla zdrowia ludzi i zwierząt, zgodnie z zaleceniami weterynarza lub lekarza.
Antybiotyki u zwierząt powinny być stosowane tylko w przypadku choroby zwierzęcia i pod nadzorem weterynarza.
Zgodnie z prawem nie zezwala się na stosowanie antybiotyków w celu przyspieszenia wzrostu masy u zwierząt. Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 zakazuje stosowania i wycofuje antybiotyki stymulujące wzrost.
Dlaczego stosowanie antybiotyków wymaga ostrożności?
Przy długotrwałym stosowaniu lub dużych dawkach antybiotyków u ludzi, lub zwierząt, bakterie mogą ewoluować, aby z upływem czasu stać się odpornymi na antybiotyki. Te oporne bakterie są często nazywane „superbakteriami” i mogą prowadzić do poważnych infekcji i chorób. W dodatku inne pożyteczne bakterie w organizmie mogą być przez antybiotyk zniszczone. To może prowadzić do rozwoju niekorzystnych bakterii i w konsekwencji powodować dalsze choroby lub nowe dolegliwości.
Skąd pomysł, aby antybiotyk używać jako stymulator wzrostu?
Pod koniec lat 40 XX wieku stwierdzono, że dodatek niektórych antybiotyków do paszy powodował wzrost przyrostu masy ciała przy zmniejszeniu dawek pokarmowych, polepszał stopień wykorzystania paszy poprzez polepszenie wchłaniania składników pokarmowych w kosmkach jelitowych, a jednocześnie stanowił profilaktykę chorób powodujących największe straty podczas hodowli.
Następnie antybiotyki zostały szeroko wprowadzone do praktyki żywieniowej. Dodatki te zyskały nazwę antybiotykowych stymulatorów wzrostu (ASW).
Czy w żywności są antybiotyki?
Istnieje małe ryzyko spożycia antybiotyków od prawidłowo leczonego zwierzęcia. Ilekroć antybiotyk stosuje się w leczeniu zwierząt żywych, zwierzę to powinno być wycofane z systemu żywnościowego i nie może być wykorzystane do uboju czy też produkcji mleka, czy też jaj, dopóki antybiotyk nie zostanie usunięty naturalnie z ich organizmów.
Jaki wpływ na nas mają antybiotyki z żywności?
Wpływ pozostałości antybiotyków na zdrowie konsumentów może powodować reakcje alergiczne, wpływać na mikroflorę jelitową oraz generować oporności drobnoustrojów.
Skoro stymulatory wzrostu są zakazane to skąd pozostałości antybiotyków w naszej żywności?
Najczęściej stwierdzaną przyczyną występowania antybiotyków w żywności jest nieprzestrzeganie okresów karencji niezbędnych do eliminacji leku z organizmu zwierzęcia, niezgodne ze wskazaniami dawkowanie leków oraz ich stosowanie u gatunków zwierząt, dla których nie są przeznaczone. Kolejną przyczyną występowania pozostałości antybiotyków jest samowolne, poza kontrolą podawanie ich przez hodowców. Jeszcze innym powodem może być przypadkowe zanieczyszczenie paszy, np. po procesie produkcji pasz leczniczych.
Podsumowanie
Mimo zakazu stosowania antybiotyków zwiększających przyrost masy zwierząt spotykamy się z „aferami”, w których wykrywane są takie przypadki. Nie zmienia to faktu, że nawet przy zastosowaniu dozwolonych antybiotyków ich pozostałości w produktach także można wykryć.
Z punktu widzenia konsumenta nie możemy organoleptyczne ocenić występowanie w produktach niezgodnych substancji. Pozostaje nam tylko zaufać hodowcą zwierząt, że nie przekraczają dopuszczalnych norm i wymogów stosowania antybiotyków oraz organom kontrolującym, które poddają produkty okresowym badaniom.
Źródła:
- http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32003R1831&from=PL
- http://www.vetpol.org.pl/dmdocuments/ZW-2013-02-02.pdf
- https://www.cdc.gov/drugresistance/pdf/2-2013-508.pdf
- https://www.cdc.gov/drugresistance/protecting_food-supply.html
- https://www.fda.gov/food/resourcesforyou/consumers/ucm255180.htm