SPIS TREŚCI
Pasta do zębów jest nieodzownym elementem codziennej higieny jamy ustnej. Jednak nie wszystkie pasty są takie same. Czym się różnią i jak wpływają na nasze zęby? Czy pasta z fluorem jest lepsza od pasty bez fluoru? Czy dzieci mogą używać pasty z fluorem? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Czym jest fluor i dlaczego jest dodawany do pasty do zębów?
Fluor jest minerałem, który występuje naturalnie w wodzie, glebie i powietrzu. Jest on niezbędny dla zdrowia zębów, ponieważ wzmacnia szkliwo, zapobiega próchnicy i remineralizuje uszkodzone tkanki. Fluor działa poprzez hamowanie wzrostu bakterii próchniczych i zmniejszanie rozpuszczalności szkliwa w kwasach.
Fluor jest dodawany do pasty do zębów, ponieważ pasta z fluorem jest skuteczniejsza w zapobieganiu próchnicy niż ta bez fluoru. Korzyści płynące ze stosowania pasty z fluorem zostały potwierdzone w ponad 370 badaniach klinicznych z udziałem około 130 000 osób. Wszystkie wykazały, że fluorki w paście do zębów są niezwykle skuteczne w profilaktyce i zwalczaniu próchnicy.
Jakie są rodzaje i stężenia fluoru w pastach do zębów?
Fluor w pastach do zębów może występować w różnych formach i stężeniach. Najczęściej spotykane są:
- fluorek sodu (NaF) – najprostsza i najtańsza forma fluoru, występuje w stężeniu od 1000 do 1500 ppm (cząstek na milion)
- monofluorofosforan sodu (SMFP) – forma fluoru, która lepiej wiąże się z wapniem i jest bardziej stabilna w obecności innych składników pasty, występuje w stężeniu od 1000 do 1500 ppm
- fluorek cyny (SnF2) – forma fluoru, która ma dodatkowe właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, występuje w stężeniu od 1000 do 3000 ppm
- aminofluorek (AmF) – forma fluoru, która ma najwyższą zdolność wiązania się z szkliwem i tworzenia trwałej warstwy ochronnej, występuje w stężeniu od 500 do 1500 ppm
W Polsce dopuszczalne stężenie fluoru w pastach do zębów wynosi maksymalnie 1500 ppm. Wyższe stężenia są dostępne tylko na receptę i są przeznaczone dla osób z wysokim ryzykiem próchnicy.
Czy pasta z fluorem jest bezpieczna dla zdrowia?
Pasta z fluorem jest bezpieczna dla zdrowia, pod warunkiem, że jest stosowana zgodnie z zaleceniami. Oznacza to, że należy używać odpowiedniej ilości pasty (ilość wielkości ziarenka ryżu dla dzieci poniżej 3 lat, wielkości grochu dla dzieci powyżej 3 lat i dorosłych), szczotkować zęby przez 2 minuty dwa razy dziennie i nie połykać pasty.
Połykanie niewielkich ilości pasty z fluorem nie jest szkodliwe, ale może powodować lekkie dolegliwości żołądkowe. W takim przypadku zaleca się wypicie mleka lub innego produktu mlecznego, ponieważ wapń wiąże się z fluorem i zmniejsza jego wchłanianie.
Połykanie większych ilości pasty z fluorem może być niebezpieczne, ponieważ nadmiar fluoru może powodować fluorozę zębów, czyli trwałe uszkodzenie szkliwa w postaci białych, żółtych lub brązowych plam. Fluoroza zębów dotyczy głównie dzieci w wieku do 8 lat, kiedy zęby są w fazie rozwoju. Dlatego należy nadzorować dzieci podczas szczotkowania zębów i trzymać pastę poza ich zasięgiem.
Nadmiar fluoru może także wpływać negatywnie na inne narządy i układy, takie jak kości, nerki, tarczyca czy układ nerwowy. Jednak takie skutki występują tylko przy bardzo wysokich dawkach fluoru, które są trudne do osiągnięcia w warunkach domowych. Zwykle są one związane z zatruciem fluorowym, które może być spowodowane przez spożycie dużej ilości pasty do zębów, płynu do płukania jamy ustnej, tabletek z fluorem lub wody z wysokim stężeniem fluoru.
Pasty z fluorem czy bez, którą lepiej używać?
Pasta z fluorem jest zdecydowanie lepszym wyborem niż bez , jeśli chodzi o zapobieganie i leczenie próchnicy. Pasta bez fluoru nie ma żadnego wpływu na próchnicę i nie zapewnia żadnej ochrony przed nią. Lecz, może mieć inne zalety, takie jak działanie odświeżające, wybielające, łagodzące podrażnienia czy wspomagające leczenie chorób dziąseł, ale nie zastąpi pasty z fluorem.
Pasta bez fluoru może być stosowana jako uzupełnienie tej z fluorem, w ciągu dnia, gdy nie ma możliwości dokładnego umycia zębów. Może być także używana przez osoby, które mają alergię na fluor lub są przeciwnikami jego stosowania. Jednak w takim przypadku należy zwrócić szczególną uwagę na dietę i higienę jamy ustnej, ponieważ ryzyko próchnicy jest znacznie wyższe.
Czy dzieci mogą używać pasty z fluorem?
Dzieci mogą i powinny używać pasty z fluorem, ponieważ jest to najlepszy sposób na zapobieganie próchnicy w dzieciństwie i zapewnienie zdrowych zębów na całe życie. Pasta z fluorem wzmacnia szkliwo zębów mlecznych i stałych, chroni je przed działaniem kwasów i bakterii oraz naprawia drobne uszkodzenia.
Dzieci powinny używać pasty z fluorem dostosowanej do ich wieku i potrzeb. Zaleca się, aby dzieci poniżej 3 lat używały pasty z fluorem o stężeniu 500 ppm, a dzieci powyżej 3 lat używały pasty z fluorem o stężeniu 1000-1500 ppm. Dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy mogą używać pasty z fluorem o wyższym stężeniu, ale tylko pod nadzorem lekarza dentysty.
Dzieci powinny zacząć używać pasty z fluorem jak najszybciej, czyli od pojawienia się pierwszych zębów. Należy używać bardzo małej ilości pasty dla dzieci poniżej 3 lat i wielkości grochu dla dzieci powyżej 3 lat. Ucz dzieci, jak prawidłowo szczotkować zęby i nie połykać pasty. Nadzoruj je podczas szczotkowania zębów do czasu, aż nauczą się samodzielnie pluć i nie połykać pasty.