Bakterie i grzyby to nie zawsze Twój wróg – probiotyki i ich rola

O mikroorganizmach zazwyczaj mówimy w kontekście infekcji odbijających się na naszym zdrowiu i negatywnie wpływających na funkcjonowanie organizmu. Nie zawsze jednak bakterie i grzyby należy traktować jako zło, które musimy zwalczać czy unikać, aby nie zachorować. Niektóre mikroorganizmy żyjące wewnątrz lub na ciele zwierząt są wręcz niezbędne do tego, żeby dany organizm funkcjonował prawidłowo. Mikrobiom człowieka, bo o nim mowa, to zbiór mikroorganizmów symbiotycznych, o które należy odpowiednio dbać. W jaki sposób wspomóc swoją mikroflorę jelitową przy chorobie i jakie probiotyki stosować?

Mikroorganizmy chorobotwórcze a symbiotyczne

Zwykliśmy myśleć o bakteriach i grzybach jako o chorobotwórczych mikroorganizmach, z którymi należy toczyć nieustanną walkę, jednak nie powinniśmy tak traktować ich wszystkich. Wyróżnić można wiele mikroorganizmów, które żyją w organizmie człowieka i pełnią dla niego ważną rolę. Jelita uważane są za środowisko najbardziej zróżnicowane, jeśli chodzi o mikroorganizmy bytujące w organizmie. Obecnie uznaje się, że już w życiu płodowym kształtowany jest mikrobiom tego obszaru, a najintensywniej jelita dziecka kolonizowane są w momencie narodzin. Mikroflora jelitowa kształtuje się potem między innymi zależnie od sposobu karmienia dziecka.

Rola mikroflory jelitowej człowieka

Sam skład mikroflory jelitowej nie jest identyczny u każdego człowieka i może zmieniać się wraz z wiekiem czy nawet stylem życia i dietą. Mikroflora jelitowa dzieci wygląda zupełnie inaczej niż mikroflora jelitowa osób dorosłych, a jeszcze inaczej kształtuje się mikrobiom jelit seniorów. Może mieć to znaczenie dla osób stosujących probiotyki. Czy mikroflora jelitowa to wyłącznie mikroorganizmy pożyteczne? Wręcz przeciwnie. W skład mikroflory jelitowej człowieka wchodzą zarówno mikroorganizmy pożyteczne, jak i te oportunistyczne oraz chorobotwórcze i nie ma w tym nic złego, o ile żyją one w stanie równowagi.

Mikroflora jelitowa pełni szereg ważnych funkcji w organizmie:

• bierze udział w rozkładzie resztek pokarmowych i procesach fermentacyjnych,
• jest ważna dla metabolizmu tłuszczów w wątrobie,
• bierze udział w syntezie niektórych witamin,
• pełni kluczową funkcję, jeśli chodzi o przyswajanie niektórych składników mineralnych oraz elektrolitów,
• stymuluje pracę układu odpornościowego,
• chroni przed patogenami i toksynami.

Co może zaburzać skład mikroflory jelitowej?

Skład mikroflory jelitowej człowieka nie jest stały przez całe życie. Zmienia się wraz z wiekiem, ponadto wpływ mogą mieć na niego również takie czynniki jak sposób odżywiania, choroby i niektóre leki. Równowagę mikroflory jelitowej zaburzać mogą przede wszystkim stosowane chemioterapeutyki i antybiotyki (zwłaszcza przyjmowane w sposób nieuzasadniony lub długotrwały), gdyż celują one nie tylko w mikroorganizmy „złe”, których chcemy się pozbyć jako źródła infekcji, ale też w te „dobre” obecne w naszym organizmie. Do zachwiania równowagi mikroflory jelitowej przyczynić mogą się nasilone biegunki. Nie bez znaczenia jest też rodzaj diety człowieka. Na równowagę jelitową wpływ ma szczególnie przetworzona dieta i pokarmy bogate w cukry proste, a także alkohol, papierosy i używki. Wpływ ma też stres, brak odpowiedniej ilości snu i aktywności fizycznej. Warto postawić na probiotyki, żeby uniknąć zachwiania równowagi i jej konsekwencji.

Probiotyk – źródła z pożywienia

Cenne dla organizmu człowieka probiotyki znaleźć można na przykład w pokarmach fermentowanych. To między innymi z tego powodu zaleca się jedzenie kiszonek oraz fermentowanych produktów mlecznych. Są one bogate w kwas mlekowy i stymulują wzrost pożytecznej mikroflory, zasilając ją w pożyteczne bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus. Dobrze spożywać kiszone ogórki, kiszoną kapustę, zakwas z buraków czy też inne kiszone warzywa i owoce, ponadto dieta powinna być bogata w kefiry i jogurty. Korzystnie wpływają one na skład mikroflory jelitowej i jej równowagę, stając się naturalnym źródłem probiotyków. Takich produktów nie powinno zabraknąć w codziennej diecie, aby dbać o zdrowie i redukować ryzyko niektórych schorzeń.

Nie można zapominać również o prebiotykach, które także możemy dostarczać wraz z dietą. Są to substancje, których nasz układ pokarmowy nie trawi, jednak stymulują one wzrost naszej mikroflory jelitowej. Do takich substancji zaliczyć można między innymi inulinę, skrobię oporną i błonnik, a te znajdziemy przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego.

Preparaty probiotyczne z apteki – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

W aptekach znajdziemy probiotyki w wielu postaciach, które mogą być pomocne przy antybiotykoterapii i po jej zakończeniu, a także jako wsparcie po biegunkach czy w stanach podatności na choroby, wzmożonej aktywności umysłowej i fizycznej. Probiotyk probiotykowi nierówny, dlatego rozważając wdrożenie suplementacji przy wykorzystaniu produktów aptecznych, dobrze zwrócić uwagę na ich skład jakościowy i ilościowy.

Najlepiej stawiać na produkty oparte na probiotykach dobrze przebadanych, które mają udokumentowane klinicznie działanie. Są to zazwyczaj leki osłonowe oparte na szczepach bakterii Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococcus czy też drożdży Saccharomyces. Wybierając preparaty probiotyczne, warto kierować się też wiekiem pacjenta, który ma go przyjmować. Inny probiotyk wybierzemy zatem dla małego dziecka, a inny probiotyk dla dorosłych. Na preparacie probiotycznym powinna znaleźć się nie tylko informacja o rodzaju, ale też gatunku szczepu i jego oznaczenie. Istotna, jeśli chodzi o tabletki osłonowe, jest też stabilność szczepu i ilość bakterii probiotycznych, która dotrze w miejsce docelowe, czyli do światła jelit.

Leki osłonowe – konsekwencje niestosowania przy antybiotykoterapii

Zachwianie równowagi mikroflory jelitowej może mieć poważne konsekwencje zdrowotne i mowa w tym przypadku nie tylko o funkcjonowaniu układu pokarmowego, dla którego probiotyki są bardzo ważne. Nieprawidłowy skład mikroflory może skutkować:

• mniejszą odpornością organizmu,
• zaburzeniami metabolizmu,
• problemami z układem trawiennym,
• wzdęciami, biegunkami, bólami brzucha, zaparciami,
• otyłością,
• większym narażeniem na alergie,
• pojawianiem się poważnych chorób, w tym wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, cukrzycy czy depresji.

Źródło: https://www.aptekarosa.pl/kategoria/816-probiotyki-odbudowa-flory-jelitowej.html