Skopolamina – jak działa i jak się przed nią chronić?

Skopolamina to organiczny związek chemiczny, pochodna hioscyjaminy, która należy do grupy alkaloidów tropanowych. Jest to substancja występująca naturalnie w niektórych roślinach z rodziny psiankowatych, takich jak bieluń dziędzierzawa czy lulek czarny. Ma silne działanie antycholinergiczne, co oznacza, że blokuje działanie acetylocholiny, neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za przekazywanie impulsów nerwowych. W zależności od dawki i sposobu podania, skopolamina może mieć różne efekty na organizm człowieka, zarówno pozytywne, jak i negatywne.

Do czego służy skopolamina w medycynie?

Skopolamina jest stosowana w medycynie w postaci bromowodorku lub butylobromku, które są łatwiej rozpuszczalne i mają mniejszy wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Skopolamina ma kilka zastosowań terapeutycznych, takich jak:

• Leczenie stanów skurczowych mięśni gładkich, np. w kolce jelitowej, zespole jelita drażliwego, kolce wątrobowej, kolce nerkowej czy bólach menstruacyjnych. Skopolamina zmniejsza napięcie i ból mięśni gładkich, hamuje wydzielanie soków trawiennych i śliny, a także działa przeciwwymiotnie.
• Leczenie choroby lokomocyjnej, czyli uczucia mdłości i zawrotów głowy podczas podróży samochodem, statkiem, samolotem czy kolejką górską. Skopolamina zapobiega pobudzeniu receptora M w błędniku, który jest odpowiedzialny za utrzymanie równowagi i orientacji przestrzennej.
• Leczenie zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego, czyli stanu zapalnego błony naczyniowej oka. Skopolamina rozszerza źrenicę i paraliżuje mięsień rzęskowy, co zmniejsza napięcie wewnątrzgałkowe i zapobiega zrostom wewnątrz oka.
• Przygotowanie do zabiegów operacyjnych, zwłaszcza w okulistyce. Skopolamina ułatwia dostęp do wnętrza oka, zapewnia lepszą widoczność pola operacyjnego i zmniejsza ryzyko arytmii serca pod narkozą.

Jakie są skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania skopolaminy?

Skopolamina, podobnie jak inne leki antycholinergiczne, może powodować szereg niepożądanych działań, zwłaszcza przy przedawkowaniu lub nadwrażliwości na substancję. Niektóre z nich to:

• Suchość w jamie ustnej, gardle i nosie, utrudnione połykanie i mówienie, pragnienie.
• Zaburzenia widzenia, rozszerzenie źrenic, podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, fotofobia, podwójne widzenie, utrata ostrości wzroku.
• Zaburzenia układu nerwowego, takie jak senność, otępienie, dezorientacja, halucynacje, majaczenie, pobudzenie, lęk, agresja, zaburzenia pamięci, trudności w koncentracji, zawroty głowy, bóle głowy, drgawki, śpiączka, śmierć.
• Zaburzenia układu krążenia, takie jak tachykardia.
• Zaburzenia układu oddechowego, takie jak suchość błon śluzowych, zatkanie nosa, trudności w oddychaniu, zatrzymanie oddechu.
• Zaburzenia układu moczowego, takie jak suchość błony śluzowej cewki moczowej, trudności w oddawaniu moczu, zatrzymanie moczu, zakażenia dróg moczowych.
• Zaburzenia układu pokarmowego, takie jak suchość błony śluzowej żołądka i jelit, zaparcia, niedrożność jelit, nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha.
• Zaburzenia układu rozrodczego, takie jak suchość błony śluzowej pochwy, zaburzenia erekcji, zmniejszenie libido, zaburzenia miesiączkowania.

Skopolamina jest przeciwwskazana u osób z nadwrażliwością na nią lub na inne leki antycholinergiczne, a także u osób z niektórymi chorobami lub stanami, takimi jak:

• Jaskra z zamkniętym kątem przesączania, czyli podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, które może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego i utraty wzroku. Skopolamina może dodatkowo podwyższyć ciśnienie wewnątrzgałkowe i pogorszyć stan oka.
• Przerost prostaty, czyli powiększenie gruczołu krokowego, które może utrudniać oddawanie moczu. Skopolamina może dodatkowo zwężać cewkę moczową i zwiększać ryzyko zatrzymania moczu i zakażeń dróg moczowych.
• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, czyli uszkodzenie błony śluzowej tych narządów przez nadmierną ilość kwasu solnego. Skopolamina może dodatkowo hamować wydzielanie śluzu i bikarbonatu, które chronią błonę śluzową przed kwasem, i nasilać objawy choroby wrzodowej.
• Choroba Parkinsona, czyli degeneracyjna choroba układu nerwowego, która objawia się drżeniem, sztywnością i zaburzeniami ruchowymi. Skopolamina może dodatkowo blokować działanie acetylocholiny, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, i pogarszać objawy choroby Parkinsona.

Jak skopolamina może być wykorzystywana do celów przestępczych?

Skopolamina jest znana również pod nazwą “narkotyk zombie” lub “narkotyk prawdy”, ponieważ może być wykorzystywana do celów przestępczych, takich jak:

• Pozbawienie ofiary woli i świadomości, co ułatwia jej manipulację, wykorzystanie seksualne, okradzenie lub zabójstwo. Skopolamina powoduje silne otępienie, dezorientację, halucynacje, utrata pamięci i podatność na sugestię, co sprawia, że ofiara staje się bezbronna i posłuszna sprawcy.
• Wymuszenie na ofierze wyjawienia poufnych informacji, takich jak hasła, kody, numery kont, dane osobowe, tajemnice służbowe lub rodzinne. Skopolamina hamuje działanie kory przedczołowej, która odpowiada za kontrolę impulsów, ocenę sytuacji i podejmowanie decyzji, co sprawia, że ofiara staje się szczera i bezkrytyczna wobec sprawcy.

Skopolamina może być podawana ofierze w różny sposób, np. poprzez:

• Wdychanie, np. poprzez zapach perfum, papierosa, kwiatu lub proszku. Wchłania się przez błonę śluzową nosa i szybko przenika do krwiobiegu i mózgu.
• Jedzenie, np. poprzez napój, żywność, gumę do żucia lub cukierek. Wchłania się przez błonę śluzową jamy ustnej i żołądka i stopniowo przenika do krwiobiegu i mózgu.
• Dotyk, np. poprzez uścisk dłoni, biżuterię, kartkę papieru lub zastrzyk. Skopolamina wchłania się przez skórę i przenika do krwiobiegu i mózgu.

Podsumowanie

Skopolamina to substancja, która może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki na organizm człowieka, w zależności od dawki i sposobu podania. Jest stosowana w medycynie w celu leczenia niektórych chorób i stanów, ale może być również wykorzystywana do celów przestępczych, takich jak pozbawienie ofiary woli i świadomości, lub wymuszenie na niej wyjawienia poufnych informacji. Skopolamina jest niebezpieczna i trudna do wykrycia, dlatego należy zachować ostrożność i podejmować środki zapobiegawcze, aby się przed nią chronić. Jeśli podejrzewamy, że zostaliśmy poddani działaniu skopolaminy, należy natychmiast zareagować i szukać pomocy medycznej, policyjnej, prawnej, emocjonalnej i specjalistycznej, aby zminimalizować szkody i zapewnić sobie bezpieczeństwo.