Uchyłki jelita grubego – co to jest i jak się odżywiać?

Uchyłki jelita grubego to małe wybrzuszenia ściany jelita, które mogą powstawać z różnych przyczyn, np. osłabienia mięśni, zaparć, nieodpowiedniej diety. Uchyłki często nie dają żadnych objawów, ale mogą się ulec zapaleniu i powodować ból, krwawienie, a nawet perforację jelita. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak zapobiegać i leczyć tę chorobę za pomocą odpowiedniego sposobu odżywiania.

Co jeść, aby zapobiegać uchyłkom jelita grubego?

Najlepszym sposobem zapobiegania uchyłkom jelita grubego jest dieta bogata w błonnik pokarmowy, który poprawia pracę jelit, zapobiega zaparciom i obniża ciśnienie wewnątrzjelitowe. Błonnik znajduje się w produktach roślinnych, takich jak:

• warzywa, np. marchew, buraki, brokuły, kapusta, sałata, szpinak, pomidory,
• owoce, np. jabłka, gruszki, banany, śliwki, morele, kiwi, cytrusy,
• kasze, np. gryczana, jęczmienna, jaglana, pęczak,
• pieczywo razowe lub pełnoziarniste, np. żytnie, owsiane, pszenne,
• płatki zbożowe, np. owsiane, żytnie, pszenne, musli,
• orzechy, np. włoskie, laskowe, migdały, nerkowce,
• nasiona, np. słonecznika, dyni, siemienia lnianego, chia.

Ważne jest, aby spożywać błonnik w odpowiednich ilościach, zalecanych przez lekarzy i dietetyków. Zbyt mało błonnika może sprzyjać powstawaniu uchyłków, a zbyt dużo może powodować wzdęcia, biegunki i zaburzenia wchłaniania niektórych składników odżywczych. Dlatego należy stopniowo zwiększać spożycie błonnika, obserwując reakcję organizmu i dostosowując ilość do indywidualnych potrzeb. Zwykle zaleca się spożywanie około 25-35 g błonnika dziennie.

Oprócz błonnika, ważne jest również picie odpowiedniej ilości płynów, które ułatwiają przesuwanie się treści pokarmowej przez jelita i zapobiegają zaparciom. Zaleca się picie około 2 litrów wody dziennie, a także innych napojów, takich jak herbaty ziołowe, soki owocowe i warzywne, kompoty. Należy unikać napojów gazowanych, alkoholowych i z kofeiną, które mogą podrażniać jelita i zaburzać ich pracę.

Co jeść, przy stanie zapalnym uchyłków jelita grubego?

Gdy uchyłki jelita grubego ulegną stanu zapalnemu, co nazywa się uchyłkowatością objawową lub zapaleniem uchyłków, należy zmienić sposób odżywiania i przejść na dietę lekkostrawną, która zmniejszy obciążenie jelit i zapobiegnie dalszym powikłaniom. Dieta lekkostrawna polega na spożywaniu produktów łatwo przyswajalnych, o niskiej zawartości błonnika, tłuszczu i przypraw. Przykładowe produkty, które można jeść przy zapaleniu uchyłków, to:

• biały ryż, kasza manna, makaron pszenny,
• pieczywo białe, sucharki, biszkopty,
• chude mięso, np. kurczak, indyk, cielęcina, gotowane lub pieczone bez tłuszczu,
• chude ryby, np. dorsz, mintaj, sola, gotowane lub pieczone bez tłuszczu,
• jajka na miękko lub w formie omletu,
• twaróg, jogurt naturalny, kefir, maślanka,
• zupy klarowne lub kremy z warzyw, np. marchewki, ziemniaków, dyni, kalafiora,
• warzywa gotowane, np. marchewka, ziemniak, kalafior, brokuł, cukinia, dynia,
• owoce gotowane lub pieczone, np. jabłka, gruszki, morele, brzoskwinie,
• galaretki owocowe, dżemy, konfitury.

Produkty, których należy unikać przy zapaleniu uchyłków, to:

• warzywa surowe, np. sałata, kapusta, ogórek, pomidor, cebula, czosnek,
• owoce surowe, np. cytrusy, kiwi, ananas, maliny, truskawki,
• kasze grube, np. gryczana, jęczmienna, jaglana, pęczak,
• pieczywo razowe lub pełnoziarniste, np. żytnie, owsiane, pszenne,
• płatki zbożowe, np. owsiane, żytnie, pszenne, musli,
• orzechy, nasiona, ziarna, np. słonecznika, dyni, siemienia lnianego, chia,
• tłuste mięso, np. wieprzowina, wołowina, baranina, smażone lub pieczone z tłuszczem,
• tłuste ryby, np. łosoś, makrela, śledź, smażone lub pieczone z tłuszczem,
• wędliny, kiełbasy, pasztety, konserwy mięsne,
• sery żółte, pleśniowe, topione, serki homogenizowane,
• zupy mleczne, śmietanowe, zasmażane, z grzybami, kapustą, grochem, fasolą,
• sosy, majonez, ketchup, musztarda, chrzan, ocet,
• ciasta, ciasteczka, czekolada, lody, cukierki,
• napoje gazowane, alkoholowe, kofeinowane, mocne herbaty i kawy.

Dieta lekkostrawna powinna być stosowana przez okres zaostrzenia choroby, czyli do ustąpienia objawów, takich jak ból, krwawienie, gorączka. Następnie należy stopniowo wprowadzać produkty bogate w błonnik, obserwując reakcję organizmu i unikając tych, które mogą podrażniać jelita. W razie wątpliwości co do sposobu odżywiania, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Najczęściej zadawane pytania o uchyłki jelita grubego i dietę

Oto odpowiedzi na kilka najczęściej zadawanych pytań o uchyłki jelita grubego i dietę:

• Czy uchyłki jelita grubego można wyleczyć? Uchyłki jelita grubego są zmianami anatomicznymi, które nie znikają samoistnie. Jednak można zapobiegać ich powstawaniu i zapalaniu za pomocą odpowiedniej diety i stylu życia. W niektórych przypadkach, gdy uchyłki powodują poważne powikłania, np. perforację jelita, konieczna może być operacja usunięcia uszkodzonego odcinka jelita.