Czy dodanie soli do wody przyspiesza jej gotowanie?

Jednym z popularnych mitów kulinarnych jest to, że dodanie soli do wody sprawia, że szybciej się zagotuje. Czy jest w tym jakaś prawda? Czy sól ma wpływ na temperaturę i czas wrzenia wody? A jeśli tak, to jak duży? Sprawdźmy to!

Zacznijmy od podstaw fizyki i chemii.

Woda w stanie ciekłym przechodzi w stan gazowy, czyli parę wodną, gdy osiągnie temperaturę wrzenia. Ta temperatura zależy od ciśnienia atmosferycznego, które zmienia się w zależności od wysokości nad poziomem morza. Im wyżej jesteśmy, tym niższe jest ciśnienie i tym niższa jest temperatura wrzenia wody. Na przykład na poziomie morza woda wrze w temperaturze 100°C, a na szczycie Mount Everest – tylko w 71°C.

Co się dzieje, gdy do wody dodamy sól?

Sól jest substancją rozpuszczalną, która zmienia właściwości roztworu, w którym się znajduje. W tym przypadku sól wpływa na temperaturę wrzenia wody poprzez zjawisko nazywane podniesieniem temperatury wrzenia. Polega ono na tym, że dodanie soli do wody zwiększa liczbę cząsteczek w roztworze, co zmniejsza liczbę cząsteczek wody, które mogą przejść w stan gazowy. Aby to zrekompensować, woda musi być podgrzana do wyższej temperatury, aby osiągnąć równowagę między ciśnieniem pary a ciśnieniem atmosferycznym. Innymi słowy, sól podnosi temperaturę wrzenia wody.

Ale ile dokładnie sól podnosi temperaturę wrzenia wody? Czy to wystarczy, aby zauważyć różnicę w czasie gotowania? Okazuje się, że nie. Zgodnie z prawem Raoulta, podniesienie temperatury wrzenia jest proporcjonalne do stężenia soli w roztworze. Im więcej soli, tym większe podniesienie temperatury wrzenia. Jednak ilość soli, którą zwykle dodajemy do wody podczas gotowania, jest zbyt mała, aby miała znaczący wpływ. Przykładowo, jeśli dodamy 20 gramów soli (około łyżki) do 5 litrów wody, temperatura wrzenia wzrośnie z 100°C do 100,04°C. To oznacza, że woda będzie się gotować o kilka sekund dłużej niż bez soli. Nie jest to więc dobry sposób na oszczędzanie czasu i energii.

Dlaczego więc dodajemy sól do wody podczas gotowania?

Głównym powodem jest poprawa smaku potrawy, którą gotujemy. Sól wzmacnia aromat i zapach składników, a także zmienia ich teksturę i kolor. Na przykład sól sprawia, że makaron jest bardziej sprężysty i żółty, a warzywa są bardziej chrupkie i żywe. Sól ma również wpływ na zdrowie, ponieważ dostarcza organizmowi niezbędnych minerałów i elektrolitów, a także reguluje ciśnienie krwi i równowagę wodną. Jednak należy pamiętać, że sól należy stosować z umiarem, ponieważ nadmiar soli może być szkodliwy dla zdrowia i powodować problemy z sercem, nerkami i układem pokarmowym.

Podsumowując, dodanie soli do wody nie przyspiesza jej gotowania, a wręcz je nieznacznie wydłuża. Sól podnosi temperaturę wrzenia wody, ale tylko o ułamek stopnia, co nie ma znaczenia praktycznego. Sól dodajemy do wody głównie dla poprawy smaku i jakości potrawy, a także dla korzyści zdrowotnych. Jednak należy to robić z rozwagą i nie przesadzać z ilością soli.