SPIS TREŚCI
Elektrolity biorą udział w wielu istotnych procesach w twoim organizmie. Odgrywają rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych, kurczeniu się mięśni, nawodnieniu i regulacji poziomu pH.
Dlatego musisz dostarczyć odpowiednią ich ilość, aby organizm funkcjonował tak, jak powinien.
W tym artykule szczegółowo przyjrzymy się elektrolitom, ich funkcjom, źródłom i równowadze elektrolitycznej.
Czym są elektrolity?
Elektrolity to substancje, które rozpadają się na jony w roztworze i mają zdolność przewodzenia prądu elektrycznego. W żywieniu termin ten odnosi się do niezbędnych minerałów znajdujących się we krwi, pocie i moczu.
Kiedy te minerały rozpuszczają się w płynie, tworzą elektrolity, jony dodatnie lub ujemne wykorzystywane w procesach metabolicznych.
Elektrolity znajdujące się w twoim ciele to:
- Sód
- Potas
- Chlorki
- Wapń
- Magnez
- Jony fosforanowe
Elektrolity te są niezbędne do procesów zachodzących w organizmie, w tym do prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni, utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej i nawodnienia.
Są niezbędne do funkcjonowania organizmu
Elektrolity mają kluczowe znaczenie dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśni oraz równowagi w środowisku wewnętrznym.
Funkcjonowanie układu nerwowego
Twój mózg wysyła sygnały elektryczne przez komórki nerwowe, aby komunikować się z komórkami w całym ciele. Sygnały te nazywane są impulsami nerwowymi i są generowane przez zmiany ładunku elektrycznego błony komórki nerwowej.
Zmiany powstałe w wyniku ruchu elektrolitu sodowego przez błonę komórki nerwowej. Kiedy to się dzieje, rozpoczyna się reakcję łańcuchowa, przesuwając więcej jonów sodu (i zmianę ładunku) wzdłuż włókna komórki nerwowej.
Funkcjonowanie mięśni
Wapń elektrolitowy jest potrzebny do skurczów mięśni.
Pozwala włóknom mięśniowym ślizgać się i przesuwać, gdy mięsień skraca się i kurczy.
W tym procesie wymagany jest również magnez, aby włókna mięśniowe mogły przesuwać się na zewnątrz, a mięśnie rozluźnić po skurczu.
Nawodnienie organizmu
Woda musi być utrzymywana w odpowiednich ilościach zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz każdej komórki w ciele.
Elektrolity, zwłaszcza sód, pomagają utrzymać równowagę płynów poprzez osmozę.
Osmoza to proces, w którym woda przechodzi przez ścianę błony komórkowej z roztworu rozcieńczonego (więcej wody i mniej elektrolitów) w kierunku bardziej stężonego roztworu (mniej wody i więcej elektrolitów).
Zapobiega to pękaniu komórek przed nadmiernym wypełnieniem lub wysychaniem z powodu odwodnienia.
Prawidłowy poziom pH
Aby zachować zdrowie, twoje ciało musi regulować swoje wewnętrzne pH. Jest ono miarą kwasowości lub zasadowości roztworu. W twoim ciele jest regulowane przez bufory chemiczne lub słabe kwasy i zasady, które pomagają zminimalizować zmiany w środowisku wewnętrznym.
Na przykład, twoja krew jest regulowana tak, aby utrzymywała pH około 7,35 do 7,45. Jeśli pH odbiega od tego poziomu, twoje ciało nie może prawidłowo funkcjonować i źle się czujesz.
Właściwa równowaga elektrolitów ma fundamentalne znaczenie dla utrzymania poziomu pH krwi.
Co powoduje brak równowagi elektrolitowej?
W niektórych przypadkach poziom elektrolitów we krwi może być zbyt wysoki lub zbyt niski, powodując zaburzenia równowagi.
Zaburzenia w elektrolitach mogą mieć szkodliwy wpływ na zdrowie, a w rzadkich przypadkach mogą być nawet śmiertelne.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej często występują z powodu odwodnienia spowodowanego przegrzaniem, wymiotami lub biegunką. Dlatego należy pamiętać o uzupełnianiu utraconych płynów, gdy jest gorąco lub gdy jesteś chory.
Niektóre choroby, w tym choroba nerek, zaburzenia odżywiania i urazy, takie jak poważne oparzenia, mogą również powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej.
Przy łagodnych zaburzeniach elektrolitowych, prawdopodobnie nie wystąpią żadne skutki uboczne.
Jednak poważniejsze zaburzenia równowagi mogą powodować objawy takie jak:
- Zmęczenie
- Szybkie lub nieregularne bicie serca
- Drętwienie i mrowienie
- Zdezorientowanie
- Osłabienie i skurcze mięśni
- Bóle głowy
- Drgawki
Nadmierna potliwość a elektrolity
Kiedy się pocisz, tracisz zarówno wodę, jak i elektrolity, zwłaszcza sód. W rezultacie długotrwałe ćwiczenia lub aktywności, szczególnie w upale, mogą powodować znaczną utratę elektrolitów.
Szacuje się, że pot zawiera średnio około 40-60 mmol sodu na litr. Ale faktyczna ilość elektrolitów traconych przez pot może się różnić w zależności od osoby.
Większość ludzi przyjmuje znacznie więcej sodu z diety niż potrzebuje, dlatego nie muszą uzupełniać sodu utraconego z potem.
Jednak niektóre grupy, jak sportowcy, którzy ćwiczą dłużej niż 2 godziny dziennie lub ci, którzy ćwiczą w ekstremalnym upale, piją napoje dla sportowców wzbogacone elektrolitami w celu uzupełnienia ubytków.
Pozostałym wystarczy dostarczenie normalnej ilości sodu z pożywienia i wody w celu utrzymania nawodnienia.
Źródła elektrolitów
Najlepszym sposobem na osiągnięcie i utrzymanie równowagi elektrolitowej jest zdrowa dieta.
Głównym źródłem elektrolitów w pożywieniu są owoce i warzywa. Jednak w diecie zachodniej powszechnym źródłem sodu i jonów chlorkowych jest sól kuchenna.
Poniżej znajduje się kilka pokarmów dostarczających elektrolity:
- Sód: kiszonki, ser i sól kuchenna.
- Chlorki: sól kuchenna.
- Potas: Owoce i warzywa, takie jak banany, awokado i bataty.
- Magnez: nasiona i orzechy.
- Wapń: produkty mleczne i zielone warzywa liściaste.
Elektrolity, takie jak wodorowęglany, są naturalnie wytwarzane w twoim ciele, więc nie musisz ich dodawać do diety.
Czy należy przyjmować elektrolity?
Niektórzy ludzie piją napoje izotoniczne lub uzupełniają elektrolity, takie jak sód i wapń. Jednak zbilansowana dieta zawierająca źródła elektrolitów powinna wystarczyć.
Twoje ciało może skutecznie regulować elektrolity i utrzymywać je na odpowiednim poziomie.
Jednak w niektórych sytuacjach, takich jak wymiotów i biegunki, gdy straty elektrolitów są nadmierne, przydatne może być uzupełnienie ich płynem nawadniającym zawierającym elektrolity. Ilość, którą będziesz musiał przyjąć, będzie zależeć od strat.
Należy również pamiętać, że jeśli nie masz niedoborów elektrolitów z powodu nadmiernych strat, suplementacja może powodować przekroczenie ich poziomów i prawdopodobnie zatrucia.
Najlepiej najpierw skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przed suplementacją elektrolitami.
Podsumowanie
Elektrolity to minerały, które po rozpuszczeniu w wodzie przenoszą ładunek elektryczny. Są niezbędne dla układu nerwowego, mięśni i utrzymania optymalnego pH ciała.
Większość ludzi zaspokaja swoje zapotrzebowanie na elektrolity poprzez zbilansowaną dietę, chociaż może wystąpić brak równowagi, jeśli jesteś odwodniony z powodu choroby lub przegrzania.
Jeśli podejrzewasz, że masz zaburzenia równowagi elektrolitowej, porozmawiaj ze swoim lekarzem.