SPIS TREŚCI
Gelato (wymawia się dżelato) to włoski rodzaj lodów, który jest wytwarzany z chudszego mleka i ma niższą zawartość powietrza niż tradycyjne lody. Gelato ma gładką, kremową konsystencję i zazwyczaj serwowane są w niższej temperaturze niż lody, co pomaga zachować tą konsystencję.
Pochodzenie gelato i lodów
Chociaż nie wiadomo, kto wynalazł lody, ich najwcześniejsze wersje pochodzą ze starożytnych Chin. Mieszanka mleka bawolego, mąki i lodu była podobno ulubionym deserem King Tang of Shang. Późniejsze wersje zawierały owoce, soki lub miód podawane na świeżym górskim śniegu.
Lody ewoluowały, poprzez zastosowanie mleka lub śmietanki od krów i żółtek jaj, i stały się przysmakiem zarezerwowanym dla elit. Jednak lody stały się popularnym deserem dopiero w XIX wieku, kiedy postęp technologiczny w przemyśle mleczarskim i techniki mroźnicze pozwolił producentom na ich tanią produkcję i dystrybucję w dużych ilościach. A pierwsza maszyna do lodów została wynaleziona w połowie XIX wieku.
Gelato powstały we Włoszech, choć nie ma pewności, skąd dokładnie pochodzą. Niektórzy uważają, że ich kolebką jest Sycylia, podczas gdy inni, że wywodzą się z Florencji.
Jak produkuje się gelato i lody?
Produkcja gelato i lodów jest procesem, który wymaga różnych składników i techniki, co prowadzi do pewnych podobieństw i różnic między tymi dwoma deserami.
Podobieństwa:
- Oba produkty są wykonane z mleka, śmietany, cukru i aromatów.
- Oba mogą być wyprodukowane w różnych wariantach smakowych.
- Proces produkcji obejmuje mieszanie składników w specjalnych maszynach, zwanych maszynami do lodów.
Różnice:
- Składniki używane do produkcji gelato i lodów są różne. Do gelato używa się mniej chudszego mleka i mniejszej ilości powietrza, co prowadzi do bardziej kremowej, gęstej konsystencji. Lody z kolei zawierają więcej tłuszczu i powietrza, co nadaje im lżejszą i bardziej puszystą konsystencję.
- Gelato jest produkowane w niższej temperaturze niż lody, co pomaga zachować gęstą, kremową konsystencję. Lody są produkowane w wyższej temperaturze, co powoduje, ze są lżejsze i bardziej puszyste.
- Gelato jest zwykle produkowane w mniejszych partiach niż lody, co pozwala na większą kontrolę nad jakością i smakiem. Lody są często wytwarzane w większych partiach, co pozwala na masową produkcję i dystrybucję.
Lody i gelato, czym się różnią?
Lody i gelato powstają nieco inaczej, a ich profile odżywcze to pokazują.
Wartości odżywcze
Lody to produkt, który zawiera co najmniej 6% tłuszczu mlecznego i 16% substancji stałych z mleka a lody mleczne 2% tłuszczu mlecznego. I 7% substancji stałych.
Za to gelato zazwyczaj mają zawartość tłuszczu, około 4-9%. Zawierają również więcej cukru niż lody.
Warto jednak pamiętać, że oba produkty zawierają dużo cukru. Gałka lodów (80 gramów) waniliowych może zawierać 210 kalorii i 16 gramów cukru. Tymczasem podobna porcja gelato zawiera około 144 kalorii i 15 gramów cukru. Biorąc pod uwagę, że są zarówno bogate w cukier, jak i kalorie, powinny być spożywane jako okazjonalny przysmak.
Tekstura i smak
Gelato mają znacznie bardziej jedwabistą konsystencję i są nieco gęstsze niż lody. Ta gęstość sprawia, że mają znacznie bardziej odczuwalny smak niż lody tradycyjne. Dodatkowo zawdzięczają swoje smaki naturalnym składnikom.
Zazwyczaj wyższa zawartość powietrza w lodach sprawia, że ich konsystencja jest miękka i lekka. Chociaż mają więcej tłuszczu niż gelato, co oznacza, że mogą nie być tak aromatyczne.
Dzieje się tak, ponieważ tłuszcz pokrywa język, więc kubki smakowe potrzebują nieco więcej czasu na wykrycie smaku.
Jak są serowowane?
Gelato podaje się o około 6–8°C cieplejsze niż lody. Pomaga to w lepszym wyczuwaniu smaków, ponieważ język nie jest tak zdrętwiały, jak podczas jedzenia lodów. Je się je za pomocą płaskiej szpatułki zwanej łopatką, która podczas konsumpcji pomaga zmiękczyć deser.
Tymczasem lody są zazwyczaj nabierane gałkownicą, a wyższa zawartość tłuszczu pozwala na formowanie ich w jędrne, okrągłe kulki.
Różnice między gelato a sorbetem
Gelato i sorbet to dwa różne rodzaje deserów, które różnią się składnikami i technikami produkcji.
- Składniki: Gelato jest zrobione z mleka, śmietany, cukru i aromatów, podczas gdy sorbet jest wykonany z wody, cukru i owoców lub innych smakowych składników. Sorbet zwykle nie zawiera mleka ani śmietany.
- Konsystencja: Gelato ma bardziej gęstą, kremową konsystencję, podczas gdy sorbet ma zbitą i bardziej lodowatą konsystencję. To wynika z faktu, że gelato zawiera mleko i śmietanę, co nadaje mu kremowy smak i teksturę, podczas gdy sorbet jest wytworzony z wody i cukru, co daje mu bardziej zmrożoną i łatwą do rozpuszczenia konsystencję.
- Kaloryczność: Gelato jest zwykle bardziej kaloryczne niż sorbet ze względu na dodatek mleka i śmietany. Sorbet jest często bardziej dietetyczną alternatywą dla osób unikających tłuszczów i/lub laktozy.
- Smaki: Gelato ma szeroką gamę smaków, takich jak wanilia, czekolada, truskawka i cytryna, podczas gdy sorbet jest zwykle bardziej ograniczony w smakach i opiera się głównie na owocach.
Jak zrobić gelato w domu? Sprawdzony przepis
Oto prosta receptura na przygotowanie domowych włoskich lodów:
Składniki:
- 500 ml mleka
- 200 ml śmietany kremówki
- 150 g cukru
- 6 żółtek
- 1 laska wanilii lub 2 łyżeczki ekstraktu z wanilii
- szczypta soli
Wykonanie:
- W rondlu podgrzewaj mleko i śmietanę, aż mieszanka będzie gorąca, ale jej nie zagotuj.
- W osobnym naczyniu zmiksuj żółtka i cukier, aż składniki się połączą.
- Stopniowo dodawaj gorącą mieszankę mleka i śmietany do żółtek z cukrem, cały czas mieszając, aż składniki się połączą.
- Wlej mieszankę z powrotem do rondla i podgrzewaj na średnim ogniu, cały czas mieszając, aż zgęstnieje i zacznie przypominać konsystencję śmietany.
- Dodaj wanilię lub ekstrakt z wanilii i szczyptę soli, wymieszaj i zdejmij z ognia.
- Przełóż mieszankę do miski lub pojemnika i pozostaw do ostygnięcia w temperaturze pokojowej.
- Gdy ostygnie, włóż do zamrażarki i przetrzymuj w niej przez około 3-4 godziny lub do momentu, gdy konsystencja będzie mniej więcej sztywna.
- Wyjmij z zamrażarki i mieszaj intensywnie przez 2-3 minuty, a następnie włóż z powrotem do zamrażarki i zostaw w niej aż do uzyskania pożądanej konsystencji.
Podczas procesu zamrażania mieszaj gelato co jakiś czas, aby zapobiec tworzeniu się kryształków lodu i aby uzyskać gładką konsystencję. Możesz również dodać inne składniki, takie jak kawa, czekolada, owoce lub orzechy, aby uzyskać różne smaki.