SPIS TREŚCI
Ryby to jeden z najzdrowszych produktów, ponieważ są doskonałym źródłem białka, mikroelementów i zdrowych tłuszczów. Jednak rtęć w rybach w niektórych przypadkach może być przekroczona, co wiąże się z poważnymi problemami zdrowotnymi.
Dlaczego rtęć jest niebezpieczna?
Rtęć to metal ciężki występujący naturalnie w powietrzu, wodzie i glebie. Jest uwalniany do środowiska na kilka sposobów, w tym w procesach przemysłowych, takich jak spalanie węgla lub w wyniku zdarzeń naturalnych, takich jak erupcje.
Ludzie mogą być narażeni na tę toksynę na wiele sposobów, np. wdychając opary rtęci podczas prac górniczych i przemysłowych.
Możesz być również narażony, jedząc ryby i skorupiaki, ponieważ zwierzęta te absorbują niskie stężenia tego pierwiastka z powodu zanieczyszczenia wody.
Z biegiem czasu metylortęć, forma organiczna, może koncentrować się w ich ciałach. Jest ona wysoce toksyczna, powodując poważne problemy zdrowotne, gdy osiągnie określony poziom w organizmie.
Których ryb unikać, aby ograniczyć rtęć?
Ilość rtęci w rybach i owocach morza zależy od gatunku i poziomu zanieczyszczenia wód. Większe i dłużej żyjące ryby zawierają najwięcej rtęci. Należą do nich rekin, miecznik, świeży tuńczyk, marlin, makrela królewska.
Większe ryby mają tendencję do zjadania mniejszych, które zawierają niewielkie ilości rtęci. Ponieważ nie jest ona łatwo wydalana z ich ciał, kumuluje się z czasem. Proces ten jest znany jako bioakumulacja.
Oto średnie poziomy rtęci w różnych rodzajach ryb i owoców morza, od najwyższego do najniższego:
- Miecznik: 0,995 ppm
- Rekin: 0,979 ppm
- Makrela królewska: 0,730 ppm
- Tuńczyk: 0,689 ppm
- Marlin: 0,485 ppm
- Tuńczyk w puszkach: 0,128 ppm
- Dorsz: 0,111 ppm
- Homar amerykański: 0,107 ppm
- Sieja: 0,089 ppm
- Śledź: 0,084 ppm
- Morszczuk: 0,079 ppm
- Pstrąg: 0,071 ppm
- Krab: 0,065 ppm
- Plamiak: 0,055 ppm
- Witlinek: 0,051 ppm
- Makrela atlantycka: 0,050 ppm
- Raki: 0,035 ppm
- Mintaj: 0,031 ppm
- Sum: 0,025 ppm
- Kalmary: 0,023 ppm
- Łosoś: 0,022 ppm
- Sardele: 0,017 ppm
- Sardynki: 0,013 ppm
- Ostrygi: 0,012 ppm
- Przegrzebki: 0,003 ppm
- Krewetki: 0,001 ppm
Akumulacja rtęci w organizmach
Jedzenie ryb i skorupiaków jest głównym źródłem narażenia ludzi i zwierząt na rtęć. Rtęć nawet w niewielkich ilościach może powodować poważne problemy zdrowotne.
Co ciekawe, woda morska zawiera tylko niewielkie stężenia metylortęci. Jednak pochłaniają ją rośliny morskie, takie jak algi. Ryby następnie zjadają glony, wchłaniając i zatrzymując rtęć. Większe, drapieżne ryby akumulują wyższy poziom rtęci po zjedzeniu mniejszych ryb.
Co ciekawe większe ryby drapieżne mogą zawierać do 10 razy wyższe stężenie rtęci niż ryby, które zjadają. Proces ten nazywa się biomagnifikacją.
Wiele badań wykazało, że ludzie, którzy regularnie jedzą większe ryby takie jak szczupak i okoń, mają wyższy poziom rtęci.
Rtęć w rybach a zdrowie
Narażenie na rtęć może powodować poważne problemy zdrowotne. Zarówno u ludzi, jak i u zwierząt wyższy poziom rtęci wiąże się z problemami z mózgiem.
Badanie z udziałem Brazylijczyków wykazało, że wyższy poziom rtęci we włosach wiązał się ze spadkiem umiejętności motorycznych, zręczności, pamięci i uwagi.
Inne badania wiążą również narażenie na metale ciężkie, takie jak rtęć z chorobami takimi jak choroba Alzheimera, Parkinsona, autyzm, depresja i lęk. Jednak potrzeba więcej badań, aby potwierdzić ten związek.
Ponadto narażenie na rtęć jest związane z wysokim ciśnieniem krwi, zwiększonym ryzykiem zawału serca i wyższym „złym” cholesterolem LDL.
Badanie z udziałem 1800 mężczyzn wykazało, że osoby z najwyższym poziomem rtęci dwukrotnie częściej umierały z powodu problemów związanych z sercem niż mężczyźni z niższym poziomem rtęci.
Niemniej jednak korzyści żywieniowe ryb przewyższają ryzyko związane z narażeniem na rtęć, o ile ograniczasz spożycie ryb o wysokiej zawartości rtęci.
Kto jest bardziej narażony na zatrucie rtęcią?
Rtęć w rybach nie wpływa na wszystkich w ten sam sposób. Dlatego niektóre osoby powinny zachować szczególną ostrożność.
Grupy najbardziej zagrożone to kobiety w ciąży lub mogące zajść w ciążę, matki karmiące piersią i małe dzieci. Płody i dzieci są bardziej podatne na zatrucie rtęcią. Rtęć może łatwo zostać przekazana płodowi lub niemowlęciu u matki karmiącej piersią .
Jedno badanie na zwierzętach wykazało, że ekspozycja na nawet małe dawki metylortęci w ciągu pierwszych 10 dni po poczęciu zaburzało funkcje mózgu u dorosłych myszy. Inne, że dzieci narażone na działanie rtęci w łonie matki miały problemy z uwagą, pamięcią, mówieniem i funkcjami motorycznymi.
Podsumowanie- rtęć w rybach
Nie należy bać się jedzenia ryb, ponieważ są ważnym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 i zapewniają wiele innych korzyści. Zaleca się, aby większość ludzi zjadała co najmniej 2 razy w tygodniu ryby.
Natomiast kobiety w ciąży lub karmiące piersią muszą pamiętać o następujących kwestiach:
- Jedz 2-3 porcje (227-340 gramów) różnych ryb tygodniowo.
- Wybieraj ryby i owoce morza o niższej zawartości rtęci, takie jak łosoś, krewetki, dorsz i sardynki.
- Unikaj ryb o wyższej zawartości rtęci, takich jak rekiny, mieczniki i makrela królewska.
Postępowanie zgodnie z tymi wskazówkami pomoże Ci zmaksymalizować korzyści płynące z jedzenia ryb, jednocześnie minimalizując ryzyko narażenia na rtęć.